на-гара́

прыслоўе

станоўч. выш. найвыш.
на-гара́ - -

Крыніцы: piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

на-гара́, прысл. (спец.).

У шахцёраў: з шахты на паверхню зямлі.

Выдаць вугаль н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

на-гара́, прысл.

У шахцёраў — наверх, на паверхню зямлі. І скарб свой са штолень глыбокіх падаў Салігорск на-гара. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

со́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж.

Невялікая гара, курган круглявай формы, а таксама (на Далёкім Усходзе) вулкан.

|| прым. со́пачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Парна́с, -а, м.

1. (з вялікай літары). Гара ў Грэцыі, на якой, паводле павер’яў старажытных грэкаў, жылі Апалон і музы.

2. перан. Сімвалічнае абазначэнне свету паэзіі і паэтаў.

Узыходзіць на Парнас.

|| прым. парна́скі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вулка́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Канічная гара з кратарам на вяршыні, праз які час ад часу вывяргаюцца лава, агонь, попел.

Патухлы в.

Дзеючы в.

|| прым. вулкані́чны, -ая, -ае.

Вулканічныя пароды.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

вулка́н, ‑а, м.

Гара з кратарам на вяршыні, праз які час ад часу вывяргаюцца лава, агонь, попел. Патухлы вулкан. Гразевы вулкан.

[Ад лац. vulcanus — агонь, полымя.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гора́ в разн. знач. гара́, -ры́ ж.;

вдали́ видне́лись горы удалечыні́ відне́ліся го́ры;

сне́жная гора́ сне́жная гара́;

горы книг го́ры кніг;

жить в гора́х жыць у гара́х;

◊

кати́ться по́д гору апуска́цца, занепада́ць;

не за гора́ми не за гара́мі;

пир горо́й банке́т на ўвесь свет;

стоя́ть горой стая́ць гаро́й;

сули́ть золоты́е горы абяца́ць залаты́я го́ры;

как гора́ с плеч як гара́ з плячэ́й;

как на ка́менную гору (наде́яться, опира́ться) як на каме́нную гару́ (спадзява́цца, апіра́цца);

гора́ на душе́ (лежи́т) гара́ на душы́ (ляжы́ць);

горы воро́чать го́ры варо́чаць;

не за гора́ми не за гара́мі;

гора́ родила́ мышь погов. гара́ нарадзі́ла мыш.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гары́шча, ‑а, н.

Тое, што і гара (у 3 знач.). У франтоне — акенца, праз якое цэдзіцца на гарышча скупое святло летняй ночы. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падда́шак, ‑шка, м.

Разм. Памяшканне, якое знаходзіцца пад самым дахам, паміж столлю і дахам; гара. Чубар прыхінуўся плячом да драбінаў, што былі прыстаўлены да сцяны, каб лазіць на паддашак. Чыгрынаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)