нахі́л
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
нахі́л |
нахі́лы |
| Р. |
нахі́лу |
нахі́лаў |
| Д. |
нахі́лу |
нахі́лам |
| В. |
нахі́л |
нахі́лы |
| Т. |
нахі́лам |
нахі́ламі |
| М. |
нахі́ле |
нахі́лах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
нахі́л, -у, м.
1. гл. нахіліць, нахіліцца.
2. Пастава цела пад вуглом паміж гарызантальнай і вертыкальнай плоскасцю.
Н. дрэў.
3. Схіл, спуск, пакатая паверхня.
Круты н.
4. перан. Прыхільнасць, схільнасць, цяга да чаго-н.
Н. да музыкі.
5. Наяўнасць якіх-н. унутраных задаткаў, схільнасць да чаго-н.
Н. да прастуды.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нахі́л, -лу м.
1. накло́н;
2. перен. (расположение) накло́нность ж., скло́нность ж.; призва́ние ср.; предрасположе́ние ср.;
н. да разумо́вай пра́цы — накло́нность (скло́нность) к у́мственному труду́;
н. да му́зыкі — призва́ние к му́зыке;
н. да яко́га-не́будзь захво́рвання — предрасположе́ние к како́му-л. заболева́нию
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нахі́л, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. нахіліць — нахіляць і нахіліцца — нахіляцца.
2. Пастава цела пад вуглом паміж гарызантальнай і вертыкальнай плоскасцю; нахільная пастава. Па нахілу бяроз відаць, што над краінай ідзе бура — моцны ўсходні вецер. Клімковіч. // Спец. Востры вугал, які ўтвараецца якой‑н. плоскасцю з гарызонтам.
3. Схіл, спуск, пакатая паверхня. Асабліва было цяжка беднаму слану, бо для такой гары кожны нязначны нахіл многа значыць. Маўр. Нахіл быў круты, і прафесар бачыў з акна роўныя верхавіны нізкіх садовых дрэў і над імі, у канцы, рад высокіх ліп. Галавач. Машыну заправілі гаручым, шафёр паспрабаваў, як працуе дызель, і аўтамабіль пачаў павольна апускацца ўніз па нахілу канвеера. Пальчэўскі.
4. перан. Прыхільнасць, схільнасць, цяга да чаго‑н. Гэта быў чалавек больш спакойны і ўраўнаважаны, які, тым не менш, выяўляў пэўны нахіл да газетнай работы. Навуменка. [Бядуля:] — [Максім Багдановіч] першы напісаў аб маёй творчасці артыкул у «Нашай ніве», першым заўважыў мой нахіл у творчасці да народнай казачнасці. Хведаровіч. // Схільнасць да чаго‑н., наяўнасць якіх‑н. задаткаў. Нахіл да прастудных захворванняў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нахілі́ць, -хілю́, -хі́ліш, -хі́ліць; -хі́лены; зак., што.
Надаць нахільнае становішча; нагнуць.
Н. галаву.
|| незак. нахіля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. нахіле́нне, -я, н. і нахі́л, -у, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нахілі́цца, -хілю́ся, -хі́лішся, -хі́ліцца; зак.
Прыняць нахільнае становішча; схіліцца набок; нагнуцца.
Нахіліліся да зямлі.
|| незак. нахіля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. нахіле́нне, -я, н. і нахі́л, -у, м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ківо́к, кіўка́, мн. кіўкі́, кіўко́ў, м.
Нахіл галавы ў знак прывітання, згоды і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пахі́л, -у, мн. -ы, -аў, м.
Пакатая паверхня чаго-н., схіл, нахіл.
|| прым. пахі́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наги́б разг. нахі́л, -лу м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нахі́ленасць, ‑і, ж.
Тое, што і нахіл (у 2, 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)