натхне́нне
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
натхне́нне |
| Р. |
натхне́ння |
| Д. |
натхне́нню |
| В. |
натхне́нне |
| Т. |
натхне́ннем |
| М. |
натхне́нні |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
натхне́нне, -я, н.
1. Стан творчага ўздыму.
Вершы пішуцца ў хвіліны натхнення.
2. Душэўны ўздым, захапленне.
Гаварыць з натхненнем.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
натхне́нне ср.
1. вдохнове́ние;
2. воодушевле́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
натхне́нне, ‑я, н.
1. Стан творчага ўздыму. [Буйскі:] — Я пішу.. толькі ў хвіліны выключнага творчага натхнення. Шамякін.
2. Душэўны ўздым, захапленне. [Ціма] спыняецца і з натхненнем гаворыць сябру: — Ведаеш, я як вырасту, буду даследчыкам... Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Натхне́нне ’рус. вдохновение’ (Нас., Гарэц., Бяльк., ТСБМ). Утворана ад натхнуць ’унушыць каму-небудзь спосаб свайго мыслення’ (Нас.), гл. тхаць, тхнуць ’дыхаць, веяць’; у сувязі з гэтым няма падстаў лічыць калькай з рус. вдохновение (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 120), таксама як і натхняць — калькай з укр. надихувати ’тс’ (параўн. Баханькоў, Весці АН БССР, 1981, 1, 121). Параўн. паралельнае ўтварэнне ад натхаць ’унушаць свой спосаб мыслення, свае думкі’ — натханне ’ўнушэнне’ (Гарэц.), нытханне ’задуменне, задума’ (Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вдохнове́ние натхне́нне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́фас, -у, м. (кніжн.).
Моцнае натхненне, уздым, энтузіязм.
Гаварыць з пафасам.
П. творчай працы.
|| прым. па́фасны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
узлёт, -у, М -лёце, мн. -ы, -аў, м.
1. гл. узляцець.
2. перан., чаго. Уздым, натхненне (высок.).
У. сіл.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
натхні́цца, -ню́ся, -ні́шся, -ні́цца; -німся, -ніце́ся, -ня́цца; зак.
Адчуць натхненне; прыйсці ў стан душэўнага ўздыму.
|| незак. натхня́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
узды́м, -у, м.
1. гл. узняцца, узняць.
2. перан. Развіццё, рух наперад.
У. навукі.
3. перан. Натхненне, прыліў энергіі.
Творчы ў.
Працаваць з уздымам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)