наступі́ць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. наступлю́ насту́пім
2-я ас. насту́піш насту́піце
3-я ас. насту́піць насту́пяць
Прошлы час
м. наступі́ў наступі́лі
ж. наступі́ла
н. наступі́ла
Загадны лад
2-я ас. наступі́ наступі́це
Дзеепрыслоўе
прош. час наступі́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

наступі́ць¹, -туплю́, -ту́піш, -ту́піць; зак.

Ступіць, стаць на каго-, што-н.

Н. на камень.

◊

Наступіць на нагу каму — ушчаміць чые-н. інтарэсы.

|| незак. наступа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наступі́ць², 1 і 2 ас. не ўжыв., -ту́піць; зак.

Пра час, стан: надысці, настаць.

Наступілі халады.

Наступіла цішыня.

|| незак. наступа́ць, -а́е.

|| наз. наступле́нне, -я н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наступі́ць сов. (ступить на кого-, что-л.) наступи́ть;

◊ н. на нагу́ — (каму) наступи́ть на́ ногу (кому);

н. на хвост — (каму) наступи́ть на хвост кому;

мядзве́дзь на ву́ха ~пі́ў — (каму) медве́дь на́ ухо наступи́л (кому);

н. на го́рла — (каму) наступи́ть на го́рло (кому);

н. на (любі́мы) мазо́ль — (каму) наступи́ть на (люби́мую) мозо́ль (кому)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наступі́ць ​1, ‑ступлю, ‑ступіш, ‑ступіць; зак.

Ступіць, стаць на каго‑, што‑н. Асцярожна, каб на каго-небудзь не наступіць, [Шура] прабіраецца да месца, адкуль даносяцца галасы. Навуменка. Хай позні чмель гудзе мажорным басам, Разбуджаны расінкаю ўначы. Ты на яго не наступі абцасам, Юнак, з сваёй любоўю ідучы. Пысін.

•••

Мядзведзь на вуха наступіў гл. мядзведзь.

Наступіць на (любімы) мазоль каму — закрануць тое, што асабліва хвалюе каго‑н., выклікае боль, пакуты.

Наступіць на нагу каму — ушчаміць чые‑н. інтарэсы.

наступі́ць ​2, ‑ступіць; зак.

Надысці, настаць. Наступілі халады. Смерць наступіла імгненна. □ Наступіла працяглая маўклівая паўза: усе меркаванні і здагадкі ўжо былі выказаны да з’яўлення Шэмета, і цяпер ніхто не адважваўся іх паўтараць. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наступа́ць² гл. наступіць².

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наступле́нне² гл. наступіць².

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пача́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -чне́цца; зак.

Узнікнуць, пачаць адбывацца, наступіць.

Праца пачалася.

Пачалося лета.

|| незак. пачына́цца, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пры́шлы, -ая, -ае.

1. Які прыйшоў адкуль-н., не тутэйшы.

П. чалавек.

2. Які прыйдзе, наступіць, будучы.

Спадзявацца на прышлае (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наступи́ть​I сов. (на что-л.) наступі́ць;

◊

наступи́ть на го́рло наступі́ць на го́рла;

наступи́ть на (люби́мую) мозо́ль (кому) наступі́ць на (любі́мы) мазо́ль (каму);

медве́дь на́ ухо наступи́л мядзве́дзь на ву́ха наступі́ў;

наступи́ть на пя́тки (кому) наступі́ць на пя́ты (каму);

наступи́ть на хвост (на́ ногу, на́ ноги) (кому) наступі́ць на хвост (на нагу́, на но́гі) (каму).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)