настро́іць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. настро́ю настро́ім
2-я ас. настро́іш настро́іце
3-я ас. настро́іць настро́яць
Прошлы час
м. настро́іў настро́ілі
ж. настро́іла
н. настро́іла
Загадны лад
2-я ас. настро́й настро́йце
Дзеепрыслоўе
прош. час настро́іўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

настро́іць, -ро́ю, -ро́іш, -ро́іць; -ро́ены; зак.

1. што. Надаць музычнаму інструменту пэўнае гучанне.

Н. гітару.

2. што. Прыстасаваць для прыёму якіх-н. радыёхваль.

Н. прыёмнік на кароткія хвалі.

3. што. Наладзіць, прывесці ў патрэбны тэхнічны стан (спец.).

Н. станок.

4. перан., каго (што). Выклікаць які-н. настрой або якія-н. пачуцці ў каго-н.

Н. на вясёлы лад.

Н. сына супраць бацькі.

|| незак. настро́йваць, -аю, -аеш, -ае.

|| звар. настро́іцца, -ро́юся, -ро́ішся, -ро́іцца (да 2 і 4 знач.); незак. настро́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. настро́йка, -і, ДМ -стро́йцы, ж. (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

настро́іць сов., в разн. знач. настро́ить; (против кого-л. — ещё) вооружи́ть, восстанови́ть;

н. радыёпрыёмнік — настро́ить радиоприёмник;

н. скры́пку — настро́ить скри́пку;

н. каго́-не́будзь на разва́гі — настро́ить кого́-л. на размышле́ния;

н. усі́х супро́ць сябе́ — настро́ить (вооружи́ть, восстанови́ть) всех про́тив себя́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

настро́іць, ‑строю, ‑строіш, ‑строіць; зак., каго-што.

1. Надаць музычнаму інструменту пэўную вышыню гуку. Настаўнік зняў са сцяны скрыпку, настроіў сяк-так струны і пачаў вадзіць па іх смыкам. Колас. Тым часам Віктар настроіў гітару і прыемным барытонам пачаў спяваць. Ваданосаў.

2. Падрыхтаваць да работы, наладзіць, адрэгуляваць (пра механізмы). Настроіць станкі. // Прыстасаваць для прыёму хваль (радыё, магнітных і пад.). [Сенатар] настроіў тэлевізар на другую хвалю. Гамолка.

3. Выклікаць які‑н. настрой. Простая, знаёмая з.. маленства, работа дала [Сіротку] асалоду, дзіўна хораша настроіла, зрабіла добрым, лагодным, вясёлым. Шамякін. Багатая кватэра настроіла Дземідзецкага на вясёлы лад. Новікаў. На філасофскі часам лад Настроіш думкі ты ў самоце. Колас.

4. Выклікаць у каго‑н. якія‑н. пачуцці, думкі (у адносінах да каго‑, чаго‑н.). Настроіць усіх супроць сябе. □ Бацька навучыў мяне чытаць буквар і разам з маці так настроіў на вучобу, што я з радасцю пераступіў школьны парог. Кірэенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

настро́ены настро́енный; вооружённый; восстано́вленный; см. настро́іць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

азло́біць, -блю, -біш, -біць; -лены; зак., каго (што).

Зрабіць злосным, бязлітасным, зласліва настроіць да ўсяго навакольнага.

|| незак. азлабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

настро́йваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да настроіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

настро́ены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад настроіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

настро́ить​II сов.

1. муз., радио настро́іць;

2. техн., радио нала́дзіць, настро́іць;

3. (привести в какое-л. настроение, расположение) настро́іць, мног. панастро́йваць;

4. перен. настро́іць, мног. панастро́йваць; (подстрекнуть) падбухто́рыць; (подбить) падбі́ць; (подговорить) падгавары́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наостри́ть​II сов., разг. (наговорить острот) навастрасло́віць; панасміха́цца; (зло) накпі́ць, настро́іць кпі́наў (ке́пікаў); нажартава́ць, настро́іць жа́ртаў.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)