настро́іцца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
настро́юся |
настро́імся |
| 2-я ас. |
настро́ішся |
настро́іцеся |
| 3-я ас. |
настро́іцца |
настро́яцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
настро́іўся |
настро́іліся |
| ж. |
настро́ілася |
| н. |
настро́ілася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
настро́йся |
настро́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
настро́іўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
настро́іцца сов., в разн. знач. настро́иться;
радыёпрыёмнік лёгка ~ро́іўся — радиоприёмник легко́ настро́ился;
н. на мі́рны лад — настро́иться на ми́рный лад;
◊ н. на і́ншы лад — настро́иться на друго́й лад
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
настро́іцца, ‑строюся, ‑строішся, ‑строіцца; зак.
1. Стаць настроеным (пра музычны інструмент, машыну і пад.).
2. Разм. Прыстасаванне для прыёму якіх‑н. хваль (радыё, магнітных і пад.). Трэба ісці да гаспадара гасцініцы прасіць, каб настроіўся на Маскву. У яго батарэйны прыёмнік. Б. Стральцоў.
3. Настроіць, падрыхтаваць сябе да чаго‑н. [Даніла і Серафіма] пастроіліся, што стары прыехаў да іх назаўсёды. Сабаленка. Ніна настроілася на доўгую дарогу, ведала, што ёй будзе нялёгка. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
настро́іць, -ро́ю, -ро́іш, -ро́іць; -ро́ены; зак.
1. што. Надаць музычнаму інструменту пэўнае гучанне.
Н. гітару.
2. што. Прыстасаваць для прыёму якіх-н. радыёхваль.
Н. прыёмнік на кароткія хвалі.
3. што. Наладзіць, прывесці ў патрэбны тэхнічны стан (спец.).
Н. станок.
4. перан., каго (што). Выклікаць які-н. настрой або якія-н. пачуцці ў каго-н.
Н. на вясёлы лад.
Н. сына супраць бацькі.
|| незак. настро́йваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. настро́іцца, -ро́юся, -ро́ішся, -ро́іцца (да 2 і 4 знач.); незак. настро́йвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. настро́йка, -і, ДМ -стро́йцы, ж. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
настро́иться сов. настро́іцца; нала́дзіцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
настро́йвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да настроіцца.
2. Зал. да настройваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вооружи́ться
1. в разн. знач. узбро́іцца;
2. перен. (против кого-л.) настро́іцца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
настро́йвацца несов.
1. в разн. знач. настра́иваться; см. настро́іцца;
2. страд. настра́иваться; вооружа́ться, восстана́вливаться; см. настро́йваць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сузіра́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які не цікавіцца тым, што яго акружае; бяздзейны, пасіўны. [Селянін] — не пасіўная, сузіральная асоба і далёка не абыякава ўспрымае ўсё тое, што пасылае яму лёс. Навуменка. // Уласцівы такому чалавеку. Сузіральныя адносіны да рэчаіснасці. // Звязаны з працэсам сузірання (у 1 знач.). Пісьменнік паступова падымаецца ад сузіральнага чалавекалюбства «Сястры» да гуманізму актыўнага. Адамовіч.
2. Схільны да сузірання (у 2 знач.). Сузіральная натура. // Уласцівы такому чалавеку. Тут прыемна пасядзець, адпачыць у духмяным цяньку, падумаць аб мінулым, настроіцца на сузіральны лад. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разыгра́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
1. Пачаўшы іграць, натхніцца, захапіцца ігрой. Потым Марыля разыгралася. Дзе падзелася скаванасць. Першая дзея закончана. Пляскалі ў далоні доўга. М. Ткачоў. Але варта .. [Люсі] было толькі разыграцца, і яна адразу перамянялася. Карпюк.
2. Разм. Пайграўшы некаторы час, настроіцца на лёгкую і свабодную ігру на якіх‑н. інструментах.
3. Паступова ўзмацніцца, дасягнуць высокай ступені ў сваім праяўленні. Апетыт разыграўся. Хвароба разыгралася. / Пра з’явы прыроды. Разыгралася бура.
4. Адбыцца, здарыцца. Стэп, дзе разыгралася жудасная трагедыя, стаў называцца Акмолінскім. Васілёнак. Але тут нечакана разыграўся такі эпізод, пасля якога ў Ясенях цэлы тыдзень смяяліся з Пятрэся. Арочка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)