нарко́з

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. нарко́з
Р. нарко́зу
Д. нарко́зу
В. нарко́з
Т. нарко́зам
М. нарко́зе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

нарко́з, -у, м.

Агульнае абязбольванне, своеасаблівы стан штучнага сну з поўнай або частковай стратай прытомнасці і болевай адчувальнасці.

Аперацыя пад наркозам.

|| прым. нарко́зны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нарко́з, -зу м. нарко́з

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нарко́з нарко́з, -зу м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нарко́з, ‑у, м.

1. Штучна выкліканы сон са стратай прытомнасці і болевай адчувальнасці. Даць наркоз. Рабіць аперацыю пад наркозам.

2. Разм. Тое, што і наркотык (у 1 знач.).

[Грэч. nárk ōsis — аняменне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Наркоз (БРС, ТСБМ), нархоз (Сл. ПЗБ). З франц. narkose ці ням. Narkose ад лац. narcosis, грэч. νάρκωσις ’аняменне, здранцвенне’. Сюды ж наркотык, наркатычны з франц. narсоtique ад лац. narcoticus, грэч. ναρκωτικός < ναρκάω ’дранцвець, нямець’ (гл. Фасмер, 3, 44).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

наркатыза́тар, ‑а, м.

Спец. Асоба, якая дае наркоз, праводзіць наркатызацыю.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

электранарко́з, ‑у, м.

Наркоз, выкліканы дзеяннем электрычнага току на цэнтральную нервовую сістэму.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

какаі́навы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да какаіну. Какаінавы наркоз.

2. у знач. наз. какаі́навыя, ‑ых. Сямейства раслін, да якога адносіцца какаінавы куст і інш.

•••

Какаінавы куст гл. куст.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Нарцы́с ’расліна Narcissus poeticus’ (БРС, ТСБМ), нарцыз ’тс’ (Некр. і Байк.). Відаць, праз польск. narcyż, narcys ’тс’, дзе непасрэдна з лац. narcissus < грэч. νάρκισσος, названага так з-за дурманячага паху (гл. нарко́з).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)