напілава́ць, -лу́ю, -лу́еш, -лу́е; -лу́й; -лава́ны; зак., чаго.
Пілуючы, нарэзаць у нейкай колькасці.
Н. дроў на зіму.
|| незак. напіло́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
напілава́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
напілу́ю |
напілу́ем |
| 2-я ас. |
напілу́еш |
напілу́еце |
| 3-я ас. |
напілу́е |
напілу́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
напілава́ў |
напілава́лі |
| ж. |
напілава́ла |
| н. |
напілава́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
напілу́й |
напілу́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
напілава́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
напілава́ць сов. напили́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
напілава́ць, ‑лую, ‑луеш, ‑луе; зак., чаго.
Пілуючы, нарэзаць у нейкай колькасці. Напілаваць дроў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панапіло́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Напілаваць у вялікай колькасці. Панапілоўваць дроў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напили́ть сов. напілава́ць, мног. панапіло́ўваць, нарэ́заць, мног. панараза́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падпілава́ць, ‑лую, ‑луеш, ‑луе; зак.
1. што. Пілуючы, падрэзаць знізу, над коранем і пад.; распілаваць знізу не да канца. Падпілаваць слуп. Падпілаваць дрэва.
2. што. Зразаючы пілкай, зрабіць больш кароткім. Падпілаваць рогі. // Падраўнаваць (пілкай, напільнікам). Бывала, прывядуць да каваля Каваць каня, — і мігам я гатовы Падпілаваць, насталіць вухналя, Падаць у абцугах гарачую падкову. Вітка.
3. чаго. Напілаваць дадаткова, яшчэ трохі. Трэба было і слупы многія мяняць, і штакету падпілаваць на цыркулярцы. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
до́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
1. Плоскі, адносна шырокі і нятоўсты кавалак дрэва, выпілаваны або вычасаны з бервяна. Напілаваць дошак. Сасновая дошка. Замяніць дошкі ў падлозе. □ Станкі былі шчыльна адгароджаны адзін ад аднаго габляванымі дошкамі. Паслядовіч.
2. Школьная прылада, на якой пішуць мелам. Выклікаць вучня да дошкі. Запісаць сказ на дошцы.
3. Прыстасаванне для чаго‑н. у выглядзе пліты, пласціны. Грыфельная дошка. Дошка для аб’яў. Чарцёжная дошка. Шахматная дошка.
•••
Дошка гонару — дошка з прозвішчамі і фатаграфіямі перадавікоў вытворчасці.
Мемарыяльная дошка — дошка, якая служыць для увекавечання памяці аб якой‑н. асобе або падзеі.
Чорная дошка — дошка з прозвішчамі адсталых у рабоце або вінаватых у чым‑н.
Чырвоная дошка — тое, што і дошка гонару.
Ад дошкі да дошкі — ад пачатку да канца, усё, нічога не прапускаючы (прачытаць і пад.).
Разбіцца ў дошку гл. разбіцца.
Свой у дошку гл. свой.
Ставіць на адну дошку гл. ставіць.
Як дошка — пра вельмі худога чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)