напуска́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. напуска́ю напуска́ем
2-я ас. напуска́еш напуска́еце
3-я ас. напуска́е напуска́юць
Прошлы час
м. напуска́ў напуска́лі
ж. напуска́ла
н. напуска́ла
Загадны лад
2-я ас. напуска́й напуска́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час напуска́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

напуска́ць I несов.

1. в разн. знач. напуска́ть; см. напусці́ць 1;

2. (прибавлять в размерах) припуска́ть

напуска́ць II сов. напусти́ть;

~ка́ў абы́-каго́ — напусти́л кого́ попа́ло

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

напуска́ць ​1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да напусціць.

•••

На вочы не напускаць каго — не цярпець, адносіцца з пагардай, жорстка. І біў [Лёня] мяне не менш, як у той казцы дзед казу. Маці, якая і сама не напускала на вочы мяне за гультаяватасць, і то аднойчы не сцярпела: — Ды годзе табе яго дубасіць... Сачанка.

напуска́ць ​2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-чаго.

Даць магчымасць увайсці, пранікнуць вялікай колькасці каго‑, чаго‑н. Напускаць мух у хату. Напускаць дыму.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напусці́ць, -пушчу́, -пу́сціш, -пу́сціць; зак.

1. каго-чаго. Даць доступ куды-н. вялікай колькасці каго-, чаго-н.

Н. людзей у залу.

Н. вады ў ванну.

Н. холаду ў хату.

2. што і чаго на каго (што). Надаць сабе, сваім паводзінам нейкі выгляд, характар (разм.).

Н. на сябе строгасць.

3. каго-што на каго-што. Накіраваць для нападу (разм.).

Н. сабак на звера.

4. што. У народных павер’ях: з дапамогай нейкай вышэйшай сілы наслаць на каго што-н.

Н. чары, хваробу.

5. што і чаго. Дадаць, павялічыць у памеры пры раскроі.

Н. на швы.

|| незак. напуска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. на́пуск, -у, м. (да 1—3 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

напуска́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле дзеясл. напускаць ​1 — напусціць (у 2 знач.) і напускаць ​2.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

куро́дыміць, -млю, -міш, -міць; незак.

Спальваючы што-н., напускаць куродыму.

Начнічок к.

|| зак. закуро́дыміць, -млю, -міш, -міць; -млены.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

напуска́ть несов.

1. напуска́ць; (нагонять) наганя́ць;

напуска́ть стра́ху (страх) на кого́ напуска́ць (наганя́ць) стра́ху на каго́;

2. (на кого — о внешнем виде, поведении) разг. напуска́ць;

напуска́ть на себя́ стро́гость напуска́ць на сябе́ стро́гасць;

3. (побуждать к нападению) напуска́ць; (пускать) пуска́ць; (натравливать) нацко́ўваць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

напуска́цца несов., страд. напуска́ться; припуска́ться; см. напуска́ць I

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

куро́дыміць і курады́міць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; незак.

Спальваючы што‑н., напускаць куродыму, курадыму.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чадзі́ць, -джу́, -дзі́ш, -дзі́ць; -дзім, -дзіце́, -дзя́ць; незак.

1. Утвараць чад, куродымець, курэць.

Лямпа чадзіць.

Печ чадзіць.

2. Напускаць чаду, дыму.

Не чадзі ты папяросай.

|| зак. начадзі́ць, -чаджу́, -ча́дзіш, -ча́дзіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)