нале́жнасць
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне
|
адз. |
| Н. |
нале́жнасць |
| Р. |
нале́жнасці |
| Д. |
нале́жнасці |
| В. |
нале́жнасць |
| Т. |
нале́жнасцю |
| М. |
нале́жнасці |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
нале́жнасць ж., см. прынале́жнасць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нале́жнасць, ‑і, ж.
Тое, што і прыналежнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Аско́лак. Рус. оско́лок, укр. оско́лок, оскі́лок ’тс’, славен. oskȃłek ’стрэмка’, чэш. oskolek з рускай мовы. Ст.-рус. осколъ ’скала’. Фасмер (3, 160) указвае на сувязь з щель, скала, колоть, г. зн. на належнасць да і.-е. *(s)kel‑/(s)kol‑; такую ж сувязь канстатуе і Аткупшчыкоў (Из истории, 114). Шанскі (КЭСРЯ, 315) удакладняе словаўтварэнне осколить ’ашчыпаць, абцясаць’ > оскол, ад якога памяншальнае осколок (формы осколить, оскол фіксуе Даль), прычым у осколить «корань той самы, што ў колоть» (КЭСРЯ), відавочна, осколить азначала ’абкалоць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́пыт ’патрабаванне на рабочую сілу, тавар, патрэба’ (ТСБМ, Гарэц., Байк. і Некр.), укр. по́пит ’запатрабаванне (тавару, асобы), патрэба; папулярнасць’, польск. popyt ’запатрабаванне (тавару, асобы), патрэба, папулярнасць’. Насуперак Банькоўскаму (2, 702), які лічыць польск. popyt калькай ням. Nachfrage ’тс’, можа разглядацца як самастойнае славянскае аддзеяслоўнае ўтварэнне з прыстаўкай по- і семантыкай выніковасці дзеяння ад пытацца (гл.), як і шэраг падобных утварэнняў, параўн. пабо́р, пада́так, паку́пка, рус. побо́р, поку́пка, по́дать, польск. pobór, podatek, ст.-польск. pokup, popłat, podaz, чэш. poptávka, славац. poplatok ’плата, збор’, славен. poprašanje ’запрос, пытанне, апытванне’, poplača ’заробак’, popúst ’зніжка’, якім адпавядаюць рознапрыставачныя, у тым ліку беспрыставачныя формы з ням. мовы: Kauf ’пакупка’, Lohn ’заробак’, Befrage ’запрос’, Unterlass ’зніжка’ і інш. У першасным значэнні попыт, імаверна, азначала ’запытанне, распытванне пра належнасць тавару’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
принадле́жность ж.
1. (состояние) прынале́жнасць, -ці ж., нале́жнасць, -ці ж.;
принадле́жность к коммунисти́ческой па́ртии прынале́жнасць (нале́жнасць) да камуністы́чнай па́ртыі;
2. (о предмете) прыла́да, -ды ж., мн. прыла́ды, собир. прыла́ддзе, -ддзя ср.; (для работы — обычно) начы́нне, -ння ср.; інструме́нт, -та м.; (снасть) снасць, род. сна́сці ж.; прыпа́сы, -саў мн.; (вещь) рэч, род. рэ́чы ж.;
канцеля́рские принадле́жности канцыля́рскія прыла́ды;
пи́сьменные принадле́жности пісьмо́выя прыла́ды;
бри́твенные принадле́жности прыла́ды для гале́ння;
принадле́жности маши́ны прыла́ддзе (для) машы́ны;
столя́рские принадле́жности сталя́рскія інструме́нты;
рыболо́вные принадле́жности рыбало́ўныя сна́сці (прыла́ды, прыпа́сы);
принадле́жности туале́та рэ́чы туале́ту;
3. (неотъемлемый признак) (неад’е́мная) прыме́та, -ты ж.; (свойство) уласці́васць, -ці ж.;
◊
по принадле́жности каму́ (куды́) нале́жыць;
обрати́ться по принадле́жности звярну́цца да каго́ (куды́) нале́жыць;
переда́ть по принадле́жности перада́ць каму́ (куды́) нале́жыць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)