найме́нне, -я, мн. -і, -яў, н.
Назва, імя.
Афіцыйнае н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
найме́нне
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
найме́нне |
найме́нні |
| Р. |
найме́ння |
найме́нняў |
| Д. |
найме́нню |
найме́нням |
| В. |
найме́нне |
найме́нні |
| Т. |
найме́ннем |
найме́ннямі |
| М. |
найме́нні |
найме́ннях |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
найме́нне ср. наименова́ние, именова́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
найме́нне, ‑я, н.
Назва, імя. Тут жыве адна дзяўчына па найменню Мілавіца, а на выгляд — як зарніца! Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
про́звішча, -а, мн. -ы, -аў, н.
Спадчыннае сямейнае найменне, якое дадаецца да ўласнага асабістага імя.
Дзявочае п. (да замужжа).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
именова́ние называ́нне, -ння ср.; (наименование) найме́нне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наименова́ние ср. (название) на́зва, -вы ж., найме́нне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зва́нне, ‑я, н.
1. Афіцыйна прысвоенае найменне, якое вызначае кваліфікацыю ў галіне якой‑н. дзейнасці або службовае становішча. Воінскае званне. Званне інжынера. Званне ўрача. Вучонае званне. □ Аксіння Хвядосаўна Снягір — удава, муж яе, былы раённы работнік, загінуў у канцы вайны ў званні маёра. Шамякін. // Ганаровае найменне, якое прысвойваецца за якія‑н. заслугі і з’яўляецца адным з відаў узнагароды. Званне Героя Сацыялістычнай Працы. Званне заслужанага настаўніка. // Найменне, якое ўказвае на прыналежнасць да якой‑н. арганізацыі, групы і пад. Змагацца за званне брыгады камуністычнай працы.
2. У дарэвалюцыйнай Расіі — саслоўная прыналежнасць, саслоўны стан. Мяшчанскае званне. Духоўнае званне. // Уст. Тытул. Графскае званне.
3. Разм. Прозвішча, імя, мянушка. — Празвалі людзі Здрокам, і, напэўна, памрэш з гэтым казяўчыным званнем. Кандрусевіч.
•••
Адно званне — пра тое, што, захаваўшы сваё найменне, страціла асноўныя якасці, вартасці.
Ані звання каго-чаго — зусім не існуе, і ў паміне няма. — Але наконт прыватнаўласніцкага перажытку я вам магу сказаць пэўна: у мяне яго няма ані звання. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чырво́нец, -нца, мн. -нцы, -нцаў, м.
1. Назва замежных залатых манет (дукатаў, цэхінаў) у дапятроўскай Расіі.
2. Найменне рускіх залатых манет 3-рублёвай і 5-рублёвай вартасці ў 18—19 стст.
3. 3 1922 г. да 1947 г.: грашовы крэдытны білет у 10 рублёў.
|| прым. чырво́нцавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
На́ймя (Нас. Сб., 168) ’імя’ (Нар. сл.), на́йме ’найменне, празванне, мянушка’ (Нас., Гарэц., Яруш.), найменне ’тс’ (Гарэц., Яруш.), найменье ’назва, абазначэнне’ (ТС). Са спалучэнняў на імя, на іменне ’па імені’ ў выніку зрашчэння прыназоўніка з назоўнікам імя, гл. у Насовіча: Як тобе найме? Параўн. наймі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)