назаля́нне
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
назаля́нне |
| Р. |
назаля́ння |
| Д. |
назаля́нню |
| В. |
назаля́нне |
| Т. |
назаля́ннем |
| М. |
назаля́нні |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
назаля́нне ср. надоеда́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
назаля́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. назаляць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
назаля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; незак., каму і без дап.
Часта прыставаць да каго-н., турбаваць каго-н., дакучаць каму-н.
Было ўсё добра, толькі камары назалялі.
|| наз. назаля́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
назо́ла, -ы (разм.).
1. ж. Дакука, назалянне.
2. ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -е, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, -зо́л. Той (тая), хто дакучае.
Не чалавек, а н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
надоеда́ние дакуча́нне, -ння ср., надакуча́нне, -ння ср., надаку́чванне, -ння ср.; назаля́нне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Перасад: на перавод садіты ’наперакор, напоперак рабіць’ (Булг.). Няясна; відаць, да садзіць, параўн. рус. досада ’дакука, назалянне’. У аснове, відаць, ’перавышэнне пэўнай меры’, параўн. польск. przesada ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
назо́ла, ‑ы.
Разм.
1. ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑е, Т ‑ай (‑аю), ж. Той (тая), хто вельмі назаляе, дакучае. Ну, і назола ж ты! Лезці назолай у вочы. □ — Адчапіся, назола, едзь куды хочаш! Лынькоў. [Салдаты] не хацелі прызнаваць Клямта, пазіраючы на яго як на выскачку і назолу. Мележ.
2. ж. Дакука, назалянне. Конь так змучыўся.. ад балючай назолы аваднёў, што.. не мог нейкі час крануцца з месца. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пасты́ласць ’назалянне, дадзяванне’ (Яруш.), пастыля́цца, апастыля́цца ’лаяцца, сварыцца, задзірацца, рабіцца нязносным’ (ТСБМ, Нас.), пасты́льства ’ахаладжэнне, нелюбоў’, ’прыкрасць’, ’абрыдласць, нянавісць’ (Нас., Бяльк.), пасты́ліць ’рабіць каго-н. абрыдлым’, пасты́ленне ’непрыязь’ (Нас.), пастылю́жны ’надакучлівы’ (ветк., Мат. Гом.), пасты́лы(й) ’агідны’ абрыдлы’, ’нікчэмны’ (Нас., Бяльк., Ян.). Рус. кур. посты́лица, посты́лость, посты́леть, посты́лый ’нялюбы, нянавісны, агідны, брыдкі’. Усх.-бел.-рус. ізалекса; узыходзіць да стыць (гл.), рус. стыть, роднасных са словамі стыд, прастуда (Фасмер, 3, 789; Аткупшчыкоў, Из истории, 138–139).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дёрганье
1. (за что-л.) ту́занне, -ння ср., шмо́рганне, -ння ср., то́рганне, -ння ср.;
2. (выдёргивание) вырыва́нне, -ння ср.;
3. перен. (беспокойство) ту́занне, -ння ср.; назаля́нне, -ння ср., дакуча́нне, -ння ср.;
4. (судорожные, нервные подёргивания) ту́занне, -ння ср., ку́рчанне, -ння ср.; то́рганне, -ння ср.; см. дёргать 4;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)