надра́ць, -дзяру́, -дзярэ́ш, -дзярэ́; -дзяро́м, -дзераце́, -дзяру́ць; надзяры́; -дра́ны; зак.
1. чаго. Аддзіраючы, нарыхтаваць нейкую колькасць.
Н. вязку лыка.
Н. кары.
2. чаго. Навырываць чаго-н.
Н. моху.
3. чаго. Разрываючы на часткі, нарваць у нейкай колькасці.
Н. паперы.
4. чаго. Зняць абалонку з зярнят, ператвараючы іх у крупы.
Н. круп.
5. чаго. Нацерці на тарцы чаго-н.
Н. бульбы.
6. што. Начасаць, расчасаць скуру чым-н. цвёрдым (разм.).
Н. спіну.
|| незак. надзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
надра́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
надзяру́ |
надзяро́м |
| 2-я ас. |
надзярэ́ш |
надзераце́ |
| 3-я ас. |
надзярэ́ |
надзяру́ць |
| Прошлы час |
| м. |
надра́ў |
надра́лі |
| ж. |
надра́ла |
| н. |
надра́ла |
| Загадны лад |
| 2-я ас. |
надзяры́ |
надзяры́це |
| Дзеепрыслоўе |
| прош. час |
надра́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
надра́ць сов.
1. надра́ть;
н. лы́ка — надра́ть лы́ка;
2. нарва́ть; надра́ть;
н. папе́рак — нарва́ть бума́жек;
3. разг. начеса́ть;
н. руку́ — начеса́ть ру́ку;
4. (измельчить на тёрке) натере́ть;
н. бу́льбы — натере́ть карто́феля;
5. надёргать, нарва́ть;
н. шчаці́ння — надёргать щети́ны;
6. (крупы) надра́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
надра́ць, ‑дзяру, ‑дзярэш, ‑дзярэ; ‑дзяром, ‑дзераце; заг. надзяры; зак.
1. чаго. Аддзіраючы, нарыхтаваць нейкую колькасць чаго‑н. Надраць вязку лыка. □ З маладой ліпы [Алёшка] надраў кары. Якімовіч. // Навыдзіраць, навырываць; нарваць. Жанчыны надралі ў лесе дзеразы, упрыгожылі дугі, уплялі ў дзеразу чырвоныя стужкі. Місько. У густым лазняку [мы] знайшлі стары акон, надралі моху. Жычка.
2. чаго. Разрываючы на часткі, нарваць у нейкай колькасці чаго‑н. Надраць паперы. Надраць каснікоў.
3. чаго. Зняць абалонку з зярнят, ператвараючы іх у крупы. Надраць мяшок круп.
4. чаго. Нацерці на тарцы чаго‑н., натаркаваць. Надраць міску бульбы.
5. што. Разм. Начасаць, расчасаць скуру, нацерці яе чым‑н. цвёрдым. Надраць руку да болю. □ [Камлюк:] — Такая лазня — лепшы лекар... Па сабе адчуваю. Вось надраў венікам ногі, напёк — адразу палягчэла, быццам і не было ў іх праклятага раматусу. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надзе́рці сов., см. надра́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
надзе́рці, -дзяру́, -дзярэ́ш, -дзярэ́; -дзяро́м, -дзераце́; -дзяру́ць; надзёр, -дзе́рла; надзяры́; -дзёрты; зак., чаго.
Тое, што і надраць.
|| незак. надзіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
надзіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да надраць, надзерці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надра́ны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад надраць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
налупі́ць¹, -луплю́, -лу́піш, -лу́піць; -лу́плены; зак., чаго.
1. Надраць пэўную колькасць чаго-н.
Н. кары.
2. Нарваць вялікую колькасць чаго-н. (разм.).
Н. морквы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
нарва́тьIII сов. (разорвать в каком-л. количестве) нарва́ць, надра́ць;
нарва́ть бума́ги нарва́ць (надра́ць) папе́ры.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)