надра́ ць у́ , -дзярэ́ ш, -дзярэ́ ; -дзяро́ м, -дзераце́ , -дзяру́ ць; надзяры́ ; -дра́ ны; зак.
1. чаго . Аддзіраючы, нарыхтаваць нейкую колькасць.
Н. вязку лыка.
Н. кары.
2. чаго . Навырываць чаго-н.
Н. моху.
3. чаго . Разрываючы на часткі, нарваць у нейкай колькасці.
Н. паперы.
4. чаго . Зняць абалонку з зярнят, ператвараючы іх у крупы.
Н. круп.
5. чаго . Нацерці на тарцы чаго-н.
Н. бульбы.
6. што . Начасаць, расчасаць скуру чым-н. цвёрдым (разм. ).
Н. спіну.
|| незак. надзіра́ ць , -а́ ю, -а́ еш, -а́ е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
надра́ ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
Будучы час
адз. мн.
1-я ас. надзяру́
надзяро́ м
2-я ас. надзярэ́ ш
надзераце́
3-я ас. надзярэ́
надзяру́ ць
Прошлы час
м. надра́ ў
надра́ лі
ж. надра́ ла
н. надра́ ла
Загадны лад
2-я ас. надзяры́
надзяры́ це
Дзеепрыслоўе
прош. час надра́ ўшы
Крыніцы:
dzsl2007 ,
krapivabr2012 ,
piskunou2012 ,
sbm2012 ,
tsblm1996 ,
tsbm1984 .
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
надра́ ць сов.
1. надра́ ть;
н. лы́ ка — надра́ ть лы́ ка;
2. нарва́ ть; надра́ ть;
н. папе́ рак — нарва́ ть бума́ жек;
3. разг. а́ ть;
н. руку́ — начеса́ ть ру́ ку;
4. (измельчить на тёрке ) натере́ ть;
н. бу́ льбы — натере́ ть карто́ феля;
5. надёргать, нарва́ ть;
н. шчаці́ ння — надёргать щети́ ны;
6. (крупы ) надра́ ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
надра́ ць ‑дзяру, ‑дзярэш, ‑дзярэ; ‑дзяром, ‑дзераце; заг. надзяры; зак.
1. чаго . Аддзіраючы, нарыхтаваць нейкую колькасць чаго‑н. Надраць вязку лыка. □ З маладой ліпы [Алёшка] надраў кары.Якімовіч . // Жанчыны надралі ў лесе дзеразы, упрыгожылі дугі, уплялі ў дзеразу чырвоныя стужкі. Місько . У густым лазняку [мы] знайшлі стары акон, надралі моху. Жычка .
2. чаго . Разрываючы на часткі, нарваць у нейкай колькасці чаго‑н. Надраць паперы. Надраць каснікоў.
3. чаго . Зняць абалонку з зярнят, ператвараючы іх у крупы. Надраць мяшок круп.
4. чаго . Нацерці на тарцы чаго‑н., натаркаваць. Надраць міску бульбы.
5. што . Разм. Начасаць, расчасаць скуру, нацерці яе чым‑н. цвёрдым. Надраць руку да болю. □ [Камлюк:] — Такая лазня — лепшы лекар... Па сабе адчуваю. Вось надраў венікам ногі, напёк — адразу палягчэла, быццам і не было ў іх праклятага раматусу.М. Ткачоў .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надра́ ць
1. (лыка і пад. á breißen* vt ó sreißen* vt á brupfen vt
2. (нарваць паперак і г. д. é ißen* vt é tzen vt
3. (на тарцы ) ré iben* vt
надра́ ць бу́ льбыó ffeln ré iben*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
надзе́ рці сов. см. надра́ ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
надзе́ рці , -дзяру́ , -дзярэ́ ш, -дзярэ́ ; -дзяро́ м, -дзераце́ ; -дзяру́ ць; надзёр, -дзе́ рла; надзяры́ ; -дзёрты; зак. , чаго.
Тое, што і надраць
|| незак. надзіра́ ць , -а́ ю, -а́ еш, -а́ е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
надзіра́ ць , ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да надраць , надзерці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
надра́ ны , ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад надраць .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
налупі́ ць ¹, -луплю́ , -лу́ піш, -лу́ піць; -лу́ плены; зак. , чаго.
1. Надраць пэўную колькасць чаго-н.
Н. кары.
2. Нарваць вялікую колькасць чаго-н. (разм. ).
Н. морквы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)