надарва́ць, -рву́, -рве́ш, -рве́; -рвём, -рвяце́, -рву́ць; -рві́; -рва́ны; зак., што.

1. Крыху, не да канца парваць.

Н. вяроўку.

2. Пашкодзіць здароўе ў выніку якіх-н. празмерных намаганняў.

Н. здароўе.

◊

Надарваць жывот (жываты) (разм.) — вельмі моцна і доўга пасмяяцца.

Надарваць сэрца (разм.) — выклікаць душэўныя пакуты.

|| незак. надрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. надры́ў, -ры́ву, м. (да 1 знач.) і надрыва́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

надарва́ць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. надарву́ надарвё́м
2-я ас. надарве́ш надарвяце́
3-я ас. надарве́ надарву́ць
Прошлы час
м. надарва́ў надарва́лі
ж. надарва́ла
н. надарва́ла
Загадны лад
2-я ас. надарві́ надарві́це
Дзеепрыслоўе
прош. час надарва́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

надарва́ць сов., в разн. знач. надорва́ть (повредить — ещё) надсади́ть;

н. вяро́ўку — надорва́ть верёвку;

н. жыво́т — надорва́ть (надсади́ть) живо́т;

н. здаро́ўе — надорва́ть здоро́вье

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

надарва́ць, ‑рву, ‑рвеш, ‑рве; ‑рвём, ‑рвяце; зак., што.

1. Крыху, не да канца падраць. Святланка першая працягнула свой білет кантралёрцы. Тая крыху надарвала білет. Васілёнак.

2. Пашкодзіць ад якіх‑н. празмерных намаганняў, напружання. Надарваць здароўе. □ Радзівоніха выплакала ўсе слёзы І голас надарвала. Жычка. // Змучыць фізічна або маральна. — Нашто ж было класці такі воз! — заўважыў Косцік. — Гэта ж можна надарваць каня. Баранавых.

•••

Надарваць (парваць, надарваць) жывот (жываты) — вельмі моцна і доўга пасмяяцца.

Надарваць сэрца — выклікаць душэўныя пакуты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

надрыва́ць гл. надарваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

надрыва́нне гл. надарвацца, надарваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

надарва́ны надо́рванный; надса́женный; см. надарва́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

перасі́ліцца, -люся, -лішся, -ліцца; зак.

Празмерна напружваючы сілы, надарваць сябе.

Перасіліўся, падымаючы мех.

|| незак. перасі́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

надрыва́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. падрываць — надарваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

знату́жыць, ‑тужу, ‑тужыш, ‑тужыць; зак., каго-што.

Разм. Надарваць, падарваць. Знатужыць каня.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)