наве́йшы
прыметнік, якасны, вышэйшая cтупень параўнання
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
наве́йшы |
наве́йшая |
наве́йшае |
наве́йшыя |
| Р. |
наве́йшага |
наве́йшай
наве́йшае |
наве́йшага |
наве́йшых |
| Д. |
наве́йшаму |
наве́йшай |
наве́йшаму |
наве́йшым |
| В. |
наве́йшы (неадуш.)
наве́йшага (адуш.) |
наве́йшую |
наве́йшае |
наве́йшыя (неадуш.)
наве́йшых (адуш.) |
| Т. |
наве́йшым |
наве́йшай
наве́йшаю |
наве́йшым |
наве́йшымі |
| М. |
наве́йшым |
наве́йшай |
наве́йшым |
наве́йшых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
наве́йшы
1. прил. сравнит. ст. нове́е, понове́е, бо́лее но́вый;
гэ́тыя бо́ты ~ве́йшыя — э́ти сапоги́ нове́е (понове́е);
2. (последний по времени) нове́йший;
~шая літарату́ра — нове́йшая литерату́ра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
наве́йшы, ‑ая, ‑ае.
1. Выш. ст. да прым. новы (у 1, 2 і 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сто́пка 1, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.
Невялікая шклянка для віна. І наліў паўнютку стопку: — Стукні, друг, і... не дышы. Бялевіч. // Колькасць віна, гарэлкі і пад., якая ўмяшчаецца ў такую шклянку. Цяпер Герасім Іванавіч куляе стопку без лішніх слоў і, рукавом уцершы вусны, пачынае навейшы рэпертуар, дзе на першым месцы таксама вайсковыя маршы. Карамазаў. Сядзім удваіх за столікам. У нас нават па стопцы чырвонага віна. Васілевіч.
сто́пка 2, ‑і, ДМ ‑пцы; Р мн. ‑пак; ж.
Тое, што і варыўня. Старая перабірала бульбу ў стопцы. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вучані́к ’вучань’ (Бяльк.), ст.-бел. ученикъ ’тс’; параўн. укр. (кніжнае) учени́к ’вучань, паслядоўнік’, рус. учени́к ’вучань’, серб.-харв. у̏ченӣк ’вучань, навучэнец’, славен. učenik ’настаўнік’, макед. ученик ’вучань, навучэнец’, балг. учени́к ’тс’. Да *uč‑ьn‑ikъ, утворанага ад прыметнікавай асновы uč‑ьn‑, гл. вучаны; адносна ст.-бел. і ст.-укр. форм выказваецца меркаванне аб іх запазычанасці кніжным шляхам праз царкоўнаславянскую мову са ст.-слав. оученикъ, параўн. Суф. словообр.; 85, ва ўсякім разе гэта павінна быць вельмі ранняе запазычанне, паколькі слова з’яўляецца звычайным у ст.-бел. і вядома было ст.-рус.; параўн. Гіст. лекс., 224. Можна меркаваць, што яго ўжыванне падтрымлівалася ў мове ў сферах, звязаных з кніжнаславянскай традыцыяй (царква, бурсакі, жабракі з т. зв. духоўнымі песнямі), дзе яно мела значэнне перш за ўсё ’паслядоўнік (пэўнага вучэння)’, значэнне ’вучань у школе, школьнік’ больш позняе. Можна дапусціць таксама паўторнае запазычанне слова ў апошнім значэнні з рускай мовы ў навейшы час.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)