мяце́ліца

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. мяце́ліца мяце́ліцы
Р. мяце́ліцы мяце́ліц
Д. мяце́ліцы мяце́ліцам
В. мяце́ліцу мяце́ліцы
Т. мяце́ліцай
мяце́ліцаю		 мяце́ліцамі
М. мяце́ліцы мяце́ліцах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

мяце́ліца, -ы, мн. -ы, -ліц, ж.

1. Снежная бура, завея.

Разгулялася м.

2. Народны танец, які выконваецца ў хуткім тэмпе з частымі зменамі фігур і паваротамі.

|| прым. мяце́лічны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мяце́ліца ж.

1. мете́ль, мете́лица, вью́га, пурга́;

2. (название пляски) мете́лица

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мяце́ліца, ‑ы, ж.

1. Снежная бура, завея. Мяцеліца ў полі сапе, завывае, Свіст віхраў спакойна заснуць не дае. Купала. Над станцыяй гулялі студзеньскія мяцеліцы, вылі і стагналі лютыя в[я]тры. Шчарбатаў.

2. Народны танец, які выконваецца ў хуткім тэмпе з частымі зменамі фігур і паваротамі. Услед жа за бацюшкам Габрусь і Гіляры таксама хапілі па кабеце і пачалі шпарка круціць мяцеліцу. Чарот.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мяце́ліца, меце́ль, мяце́ль, мытэ́лыца ’снежная бура, завея’, ’беларускі народны танец’ (ТСБМ, Гарэц., Грыг., Мал., Яруш., Нас., Шат., Касп., Бяльк., Растарг., Сл. ПЗБ, ТС; драг., Нар. словатв.), мяце́ліцай ’хутка’ (Сл. ПЗБ). Укр. мете́лиця, заметі́ль, рус. мете́лица, мете́ль, польск. zamieć, н.-луж. změt(awa), чэш. metelice, славац. meteľ, metelica, славен. métež, snę̑g méte ’ідзе снег’, серб.-харв. мѐћава. Да ме́сці (гл.). Аб суфіксе ‑еліц‑а і ўтварэнні слова гл. Сцяцко, Афікс. наз., 50. Гл. яшчэ аб слове Львоў (РР, 1969, 2, 99).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мяцеліца, замець, завея, завіруха, пурга; вея, замятуха, сняжніца, снегавей, дуйка, кудаса (абл.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

ку́даса

‘мяцеліца, завіруха’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. ку́даса
Р. ку́дасы
Д. ку́дасе
В. ку́дасу
Т. ку́дасай
ку́дасаю
М. ку́дасе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

заве́я, -і, мн. -і, -яў, ж.

Снежная бура, мяцеліца.

|| прым. заве́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

угамані́цца, -маню́ся, -мо́нішся, -мо́ніцца; зак. (разм.).

Супакоіцца, уціхнуць.

Гракі доўга не маглі ў.

Мяцеліца к вечару ўгаманілася.

|| незак. угамо́ньвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

за́мець, -і, мн. -і, -ей, ж.

Завіруха, мяцеліца або снег, які вецер пераганяе па зямлі.

На дварэ круціла з.

Па дарозе слалася з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)