мя́са, -а, н.

1. Туша ці частка тушы забітых жывёл, птушак, што ідуць у ежу.

Свежае м.

Варанае м.

2. Мяккая частка пладоў, ягад; мякаць (разм.).

◊

Выдраць (вырваць) з мясам (разм.) — пра гузік, аплік: адарваць разам з кавалкам тканіны, скуры.

Гарматнае мяса — пра салдат, якіх пасылаюць на смерць.

|| прым. мясны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

Мясная жывёла (якая гадуецца на мяса). Есці мясное (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мя́са

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз.
Н. мя́са
Р. мя́са
Д. мя́су
В. мя́са
Т. мя́сам
М. мя́се

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

мя́са ср., в разн. знач. мя́со;

○ дзі́кае м. — мед. ди́кое мя́со;

бе́лае м. — бе́лое мя́со;

◊ ні ры́ба ні м. — ни ры́ба ни мя́со;

гарма́тнае м. — пу́шечное мя́со

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мя́са, ‑а, н.

1. Туша ці частка тушы забітых жывёл або птушак, прыгодная для ежы; ежа, прыгатаваная з часткі тушы. Мяса з касцямі. Курынае мяса. Варанае мяса. □ — Наш, калгас можа даць не менш як сто пяцьдзесят цэнтнераў мяса і па восемсот малака на кожныя сто гектараў, — гаварыў дакладчык. Дуброўскі. Яніна засцілае абрус, дастае з шуфляды хлеб, талерку мяса, дзве чаркі і ставіць усё на стол. Козел. // Мяккая мышачная частка цела рыб.

2. Бытавая назва мышцы. Мурза насела на карак мядзведзя і ўгрызлася зубамі глыбока ў яго мяса. Бядуля.

3. Разм. Мяккая частка пладоў, ягад; мякаць.

•••

Белае мяса — курынае мяса або цяляціна.

Дзікае мяса — балючая нарасць на ранах, якія доўга не гояцца.

Воўчае мяса — выказ нездаволенасці канём.

Выдраць (вырваць) з мясам гл. выдраць.

Гарматнае мяса — пра людзей, якіх насільна пасылаюць на смерць у час захопніцкай вайны.

Ні рыба ні мяса гл. рыба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мяса... і мяса-...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.: мяса, мясны, напр.: мясапрадукты, мяса-малочны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Мя́са, мя́со, мʼя́со, мʼя́са, мне́со ’туша ці частка тушы забітых жывёл або птушак’, ’мышцы цела рыб’, ’мышца’, ’мякаць, мяздра пладоў і ягад’ (ТСБМ, Яруш., Жд. 1, Бяльк., Мат. Гом., Сл. ПЗБ, ТС, Ян.; зэльв., Жыв. сл.; в.-дзв., Шатал.), мʼя́со ’слёзная залозка ў воку’ (Дразд.). Укр. мʼясо, мнясо, рус. мясо, польск. mięso, каш. mjąso, палаб. mąsi < męsьje, н.-луж. měso, в.-луж. mjaso, чэш. maso, славац. mäso, славен. mesȏ, серб.-харв. ме̑со, макед. месо́, балг. месо́, ст.-слав. мѧсо ’мяса’. Прасл. męso роднаснае да ст.-прус. mensā (або без устаўнога ‑n‑: літ. mėsà, meisa, лат. misa, mięsa, ст.-інд. māṁsám, máms, māḥ, алб. mish, арм. mis ’тс’, тахар. B misa. І.‑е. mē(m)so‑ (Бернекер, 2, 43–44; Траўтман, 178–179; Фрэнкель, 427–428; Покарны, 725; Фасмер, 3, 30–31; Бязлай, 2, 179; БЕР, 3, 759). Сюды ж мясае́д, мясае́дніца ’перыяд ад каляд да масленіцы, калі дазваляецца (паводле законаў праваслаўнай царквы) есці мяса’ (ТС, Яруш., Сл. ПЗБ; шчуч., Сцяшк. Сл.) — параўн. серб.-харв. месојеђе, ст.-славен. mesojeja, мясі́ва ’мясная страва’ (Нас.), мясюга ’мяса добрай якасці’ (капыл., Жыв. сл.), меся́ны ’мясісты’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мя́са-во́ўнавы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. мя́са-во́ўнавы мя́са-во́ўнавая мя́са-во́ўнавае мя́са-во́ўнавыя
Р. мя́са-во́ўнавага мя́са-во́ўнавай
мя́са-во́ўнавае		 мя́са-во́ўнавага мя́са-во́ўнавых
Д. мя́са-во́ўнаваму мя́са-во́ўнавай мя́са-во́ўнаваму мя́са-во́ўнавым
В. мя́са-во́ўнавы (неадуш.)
мя́са-во́ўнавага (адуш.)		 мя́са-во́ўнавую мя́са-во́ўнавае мя́са-во́ўнавыя (неадуш.)
мя́са-во́ўнавых (адуш.)
Т. мя́са-во́ўнавым мя́са-во́ўнавай
мя́са-во́ўнаваю		 мя́са-во́ўнавым мя́са-во́ўнавымі
М. мя́са-во́ўнавым мя́са-во́ўнавай мя́са-во́ўнавым мя́са-во́ўнавых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

мя́са-ко́сны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. мя́са-ко́сны мя́са-ко́сная мя́са-ко́снае мя́са-ко́сныя
Р. мя́са-ко́снага мя́са-ко́снай
мя́са-ко́снае		 мя́са-ко́снага мя́са-ко́сных
Д. мя́са-ко́снаму мя́са-ко́снай мя́са-ко́снаму мя́са-ко́сным
В. мя́са-ко́сны (неадуш.)
мя́са-ко́снага (адуш.)		 мя́са-ко́сную мя́са-ко́снае мя́са-ко́сныя (неадуш.)
мя́са-ко́сных (адуш.)
Т. мя́са-ко́сным мя́са-ко́снай
мя́са-ко́снаю		 мя́са-ко́сным мя́са-ко́снымі
М. мя́са-ко́сным мя́са-ко́снай мя́са-ко́сным мя́са-ко́сных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

мя́са-мало́чны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. мя́са-мало́чны мя́са-мало́чная мя́са-мало́чнае мя́са-мало́чныя
Р. мя́са-мало́чнага мя́са-мало́чнай
мя́са-мало́чнае		 мя́са-мало́чнага мя́са-мало́чных
Д. мя́са-мало́чнаму мя́са-мало́чнай мя́са-мало́чнаму мя́са-мало́чным
В. мя́са-мало́чны (неадуш.)
мя́са-мало́чнага (адуш.)		 мя́са-мало́чную мя́са-мало́чнае мя́са-мало́чныя (неадуш.)
мя́са-мало́чных (адуш.)
Т. мя́са-мало́чным мя́са-мало́чнай
мя́са-мало́чнаю		 мя́са-мало́чным мя́са-мало́чнымі
М. мя́са-мало́чным мя́са-мало́чнай мя́са-мало́чным мя́са-мало́чных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

мя́са-раслі́нны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. мя́са-раслі́нны мя́са-раслі́нная мя́са-раслі́ннае мя́са-раслі́нныя
Р. мя́са-раслі́ннага мя́са-раслі́ннай
мя́са-раслі́ннае		 мя́са-раслі́ннага мя́са-раслі́нных
Д. мя́са-раслі́ннаму мя́са-раслі́ннай мя́са-раслі́ннаму мя́са-раслі́нным
В. мя́са-раслі́нны (неадуш.)
мя́са-раслі́ннага (адуш.)		 мя́са-раслі́нную мя́са-раслі́ннае мя́са-раслі́нныя (неадуш.)
мя́са-раслі́нных (адуш.)
Т. мя́са-раслі́нным мя́са-раслі́ннай
мя́са-раслі́ннаю		 мя́са-раслі́нным мя́са-раслі́ннымі
М. мя́са-раслі́нным мя́са-раслі́ннай мя́са-раслі́нным мя́са-раслі́нных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)