маскі́ты мн., воен., разг. моски́ты
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
маскі́т
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
маскі́т |
маскі́ты |
| Р. |
маскі́та |
маскі́таў |
| Д. |
маскі́ту |
маскі́там |
| В. |
маскі́та |
маскі́таў |
| Т. |
маскі́там |
маскі́тамі |
| М. |
маскі́це |
маскі́тах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
маскі́т, ‑а, М ‑кіце, м.
1. Крывасоснае паўднёвае насякомае атрада двухкрылых.
2. толькі мн. (маскі́ты, ‑аў). Спец. разм. Быстраходныя ваенныя караблі, прызначаныя для баявых дзеянняў вялікімі групамі.
[Ісп. mosquito ад лац. musca — муха.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ссячы́ і ссе́кчы, ссяку, ссячэш, ссячэ; ссячом, ссечаце, ссякуць; пр. ссек, ‑ла; зак., каго-што.
1. Моцным ударам (якой‑н. вострай прылады) аддзяліць ад асновы. [Андрэй:] — Хочаш ссекчы дрэва, дык у камель тапаром, у камель. Пташнікаў. Тут, у вёсцы, елкі лапамі шыбы праціраюць! Якую хочаш, ссячы, спаві яе, бы дзіця, аборкай, ускінь на спадарожны грузавік. Лось. Дзічка аднабокая, абгарэлая — усе хаты перастаяла, да новай лепіцца. І карысці з яе нібы ніякай, а шкада ссекчы. Хадановіч. // Высечы поўнасцю (лес, дрэвы); знішчыць. Трэба было да вясны ссячы і прывесці ў парадак дзялянку, якую адвялі калгасу. Ермаловіч. [Ціток:] — Лесу на гэтыя акопы трэба — божа мой колькі. Ссякуць усю пушчу, ды і яшчэ мала будзе. Лобан.
2. Зрабіць дробным, пасячы якой‑н. прыладай. Ссячы бульбу.
3. Секучы (шабляй і пад.), б’ючы (палкай і пад.), знішчыць. Ссячы ўсю крапіву ля плота. // перан. Забіць чаргой з кулямёта і пад. Афіцэра Бондар скасіў аўтаматнай чаргой, ссек аднаго салдата, які кінуўся ўцякаць па агародзе. Навуменка.
4. Рассячы чым‑н. вострым у многіх месцах. // Збіць, пабіць, сцябаючы чым‑н. Ссячы пугай спіну. / Пра град, дождж і пад. Град ссек усе буракі. // перан. Спярэсціць (пра хваробу, маршчыны і пад.). Воспа ссекла твар.
5. Пакусаць у многіх месцах; скусаць. Маскіты ссеклі рукі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)