ма́рыць, ма́ру, ма́рыш, ма́рыць; незак., пра каго-што, аб кім-чым і з інф.
Аддавацца марам, думаць пра ажыццяўленне чаго-н. вельмі жаданага.
М. аб спатканні.
М. пра цікавае падарожжа.
|| зак. пама́рыць, -ру, -рыш, -рыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ма́рыць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
ма́ру |
ма́рым |
| 2-я ас. |
ма́рыш |
ма́рыце |
| 3-я ас. |
ма́рыць |
ма́раць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
ма́рыў |
ма́рылі |
| ж. |
ма́рыла |
| н. |
ма́рыла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
ма́р |
ма́рце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
ма́рачы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
мары́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
мару́ |
мо́рым |
| 2-я ас. |
мо́рыш |
мо́рыце |
| 3-я ас. |
мо́рыць |
мо́раць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
мары́ў |
мары́лі |
| ж. |
мары́ла |
| н. |
мары́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
мары́ |
мары́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
мо́рачы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
мары́ць, мару́, мо́рыш, мо́рыць; мо́раны; незак.
1. каго (што). Труціць, знішчаць.
М. прусакоў.
2. каго (што). Мучыць, мардаваць.
М. голадам.
3. перан., каго (што). Даводзіць да знямогі.
М. смешнымі апавяданнямі.
Сон морыць.
4. што. Трымаць драўніну ў вадзе, у спецыяльным растворы для надання ёй цёмнага колеру і моцнасці (спец.).
М. дуб.
|| зак. замары́ць, -мару́, -мо́рыш, -мо́рыць; -мо́раны (да 2 і 3 знач.), памары́ць, -мару́, -мо́рыш, -мо́рыць; -мо́раны (да 1, 2 і 4 знач.) і умары́ць, -мару́, -мо́рыш, -мо́рыць; -мо́раны (да 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мары́ць I несов.
1. (умерщвлять) мори́ть;
м. мух — мори́ть мух;
2. (мучить) мори́ть; изнуря́ть; истомля́ть; томи́ть;
м. непасі́льнай рабо́тай — мори́ть (изнуря́ть, истомля́ть, томи́ть) непоси́льной рабо́той;
м. го́ладам — мори́ть го́лодом
мары́ць II несов., спец. (подвергать морению) мори́ть;
м. дуб — мори́ть дуб
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ма́рыць, ма́ру, ма́рыш, ма́рыць; незак.
Аддавацца марам. Калі туман плыве над логам, Рассейваючы кроплі рос, Стаю пад-сонцам я і мару. Панчанка. — Вось так, вось так, — прыгаворвае пані Мар’я, малюючы. — І трэба, Малец, не глядзець, не марыць, а рабіць сваё... Брыль. // Думаць аб ажыццяўленні чаго‑н. вельмі жаданага, імкнуцца ў думках да чаго‑н. З дзіцячых гадоў Мікола любіў маляванне, і сам ён употай марыў аб мастацкай школе. Якімовіч. Тварык .. [Ірынкі] засв[я]ціўся — яна марыла аб спатканні з братам. Чорны.
мары́ць, мару́, мо́рыш, мо́рыць; незак., каго-што.
1. Труціць, атручваць. Марыць прусакоў.
2. перан. Даводзіць да поўнага знясіленая; мардаваць, мучыць. [Чэрскую] страшылі на допытах, білі, марылі голадам, і, нічога не дазнаўшыся, праз чатыры месяцы выпусцілі з турмы. Галавач.
3. перан. Даводзіць да знямогі. Нязручна ж у адзежыне ў хаце сядзець, бо так жа морыць цяпло, аж дрымотна становіцца. Лынькоў. Віктар прысеў на прызбу, угрэўся, і яго пачаў марыць сон. Асіпенка.
4. Спец. Трымаць драўніну ў вадзе, у спецыяльным растворы для надання ёй цёмнага колеру і моцнасці. Марыць дуб. // Фарбаваць драўніну марылкай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ма́рыць (безас.) ’марыць, зморваць (пра сон)’ (Ян., ТС), мары́цца ’таміцца, мучыцца, стамляцца, знясільвацца’ (ТСБМ, Нас.: паст., валож., КЭС, лаг., Сл. ПЗБ). Рус. ма́рить, мари́ть (безас.) ’моцна стамляць, расслабляць, хіліцца да сну’. Да ма́рыва (гл.).
Мары́ць 1, моры́ць ’атручваць’, ’стамляць’, ’мардаваць, мучыць, даводзіць да знямогі’, ’набліжаць смерць’ (КЭС, лаг.; ТСБМ, Власт, Нас., Яруш., ТС). Да мор (гл.).
Мары́ць 2 ’трымаць драўніну ў вадзе, у спецыяльным растворы для надання ёй цёмнага колеру’ (ТСБМ). Укр. мари́ти, рус. мори́ть, чэш. mořiti, славац. moriť. Роднаснае да ст.-грэч. μορύσσω ’пэцкаць, рабіць чорным’. Параўн. таксама мара́ць, мара́ты ’брудны’ (Махэк₂, 374).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
марыць, мроіць, летуцець, летуценіць; трызніць, сніць (перан.) □ насіць мару, сніць сны, будаваць паветраныя замкі
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)