маркі́з, -а, мн. -ы, -аў, м.

У Заходняй Еўропе: дваранскі тытул, сярэдні паміж графам і герцагам, а таксама асоба, якая мае гэты тытул.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

маркі́з

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. маркі́з маркі́зы
Р. маркі́за маркі́заў
Д. маркі́зу маркі́зам
В. маркі́за маркі́заў
Т. маркі́зам маркі́замі
М. маркі́зе маркі́зах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

маркі́з м. марки́з

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

маркі́з, ‑а, м.

1. У некаторых краінах Заходняй Еўропы — дваранскі тытул, сярэдні паміж графам і герцагам. // Асоба, якая носіць гэты тытул. Усміхнуўся Янку Мішка: — Гэта ўсё старыя кніжкі — Пра маркізаў і піратаў, Мушкецёраў і абатаў. Грахоўскі.

2. Тое, што і маркграф.

[Фр. marquis ад лац. marchensis — начальнік пагранічнай маркі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

маркі́за

‘жонка або дачка маркіза’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. маркі́за маркі́зы
Р. маркі́зы маркі́з
Д. маркі́зе маркі́зам
В. маркі́зу маркі́з
Т. маркі́зай
маркі́заю		 маркі́замі
М. маркі́зе маркі́зах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

марки́з маркі́з, -за м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

маркі́за

‘навес над акном, дзвярыма’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. маркі́за маркі́зы
Р. маркі́зы маркі́з
Д. маркі́зе маркі́зам
В. маркі́зу маркі́зы
Т. маркі́зай
маркі́заю		 маркі́замі
М. маркі́зе маркі́зах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

халу́йства, ‑а, н.

Пагард. Угодлівасць, рабалепства, падхалімства. Найбольшым халуйствам сярод.. [паноў] вызначаўся маркіз Аляксандр Беляпольскі. Якімовіч. На памылках ці трэба вучыцца? Імі трэба, як зеллем, лячыцца Ад зласлівасці, ганарлівасці, Ад халуйства і ад ліслівасці. Грачанікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)