Ма́ня ’прывід, здань’ (Рам. 8), ма́нія ’тс’ (Ян.), укр. манія́, рус. паўн., усх. манья́ ’тс’. Да мана́ (гл. мані́ць) (Семяновіч, AfslPh, 11, 310). На месца націску ўплывае лексема ма́нія ’псіхічны стан’. Сюды ж манячыць ’ледзь бачыць’ (паўд.-усх., КЭС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
харашы́ць, ‑рашу, ‑рошыш, ‑рошыць; незак., каго-што.
1. Разм. Надаваць больш прыгожы, прывабны выгляд. Раіса села напроці і маленькім напілачкам пачала харашыць пазногці. Лобан.
2. Абл. Чысціць; церабіць. Харашыць бульбу. □ Маня харашыла буракі, а .. [Тамаш] зайшоў з вуліцы ў двор.. Маня ўстала. Атрапала ад бацвіння падол спадніцы. Паўлаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ма́нечкі ’пралеска звычайная, Hepatica nobilis Garsault.’ (стол., Бейл.). Ад імя Маня. Параўн. аналагічна васількі, цімафееўка, пятрушка, куліна, вераніка, валяр’ян, рус. анютины глазки.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ако́сак, ‑ска, м.
Старая, з вузкім, зрэзаным палатном каса. На двары, чутно, Васілька клепле касу. Яму Маня знайшла недзе акосак, каб хапіла сілы пацягнуць яго на Васільковы дванаццаць гадоў. Паўлаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памяшка́нне, ‑я, н.
Месца, дзе жыве, размяшчаецца хто‑, што‑н. (будынак, пакой і пад.). Памяшканне амбулаторыі занялі пад ваенны штаб. Мележ. — [Кантора] вунь там, — паказала Маня на памяшканне ў глыбіні двара. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нараскіда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
1. Раскідаць, рассыпаць па паверхні, у многіх месцах. Нараскідаць гною. □ І пахла .. аерам, якога загадзя Маня нараскідала пад ложкам. Паўлаў.
2. Разбурыць, разваліць вялікую колькасць чаго‑н. Нараскідаць гнёздаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жо́рны, ‑аў; адз. няма.
Ручны млын, які складаецца з двух гладка абчэсаных круглых камянёў, пры дапамозе якіх зерне пераціраецца на муку. Маня з мачыхай прасявалі пшанічную муку на пірагі к святу і дамолвалі высеўкі ў жорнах. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мульта́н 1, ‑у, м.
Баваўняная варсістая тканіна. Маня паднесла свякрусе мультану на плацце, а свёкру корту на рубашку. Васілевіч.
[З фр. molleton.]
мульта́н 2, ‑у, м.
Гатунак тытуню. — Давай, Карпавіч, закурым яшчэ па адной. Вельмі ўжо смачны твой мультан. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гарэ́злівы, ‑ая, ‑ае.
Вясёлы, жвавы, непаседлівы. Ева расла не па гадах бойкай, гарэзлівай дзяўчынкай. Асіпенка. // Гуллівы, хітраваты. Маня была не падобна да сястры: у яе шэрых вачах блукаў вясёлы, гарэзлівы агеньчык. Колас. Дзяўчына звонка засмяялася і паглядзела па Юрку сваімі гарэзлівымі вачамі. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разадзе́ты, ‑ая, ‑ае.
Разм.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад разадзець.
2. у знач. прым. Вельмі прыгожа, па-святочнаму адзеты. Услед за .. [дзедам], разадзетая, быццам у самае ўрачыстае свята, ехала Маня. Васілевіч. [Манечка:] «Якое сягоння свята, што так шмат людзей ходзіць разадзетых па вуліцы». Баранавых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)