манья́к, -а, мн. -і, -аў, м.
Чалавек, апантаны маніяй.
|| ж. манья́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.
|| прым. манья́цкі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
манья́к
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
манья́к |
манья́кі |
| Р. |
манья́ка |
манья́каў |
| Д. |
манья́ку |
манья́кам |
| В. |
манья́ка |
манья́каў |
| Т. |
манья́кам |
манья́камі |
| М. |
манья́ку |
манья́ках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
манья́к, ‑а, м.
Чалавек, апанаваны якой‑н. маніяй.
[Фр. maniaque ад грэч. maniaxós — вар’ят.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
манья́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Жан. да маньяк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ма́нія 1 ’псіхічны стан’, ’незвычайная цяга, слабасць да чаго-небудзь’ (ТСБМ). З польск. mania ’тс’ або з рус. мания (Крукоўскі, Уплыў, 88), якія з лац. mania < ст.-грэч. μανία ’шаленства’, ’захапленне, цяга’ < μαίνομαι ’шалею, вар’яцею’ (Брукнер, 322; Фасмер, 2, 569). Сюды ж манья́к, ст.-бел. маньякъ ’шалёны’, якое з с.-лац. maniacus ’тс’.
Ма́нія 2 ’здань, прывід’ (Ян.). Укр. манія́ ’тс’, рус. паўн., усх., перм. манья́ ’прывід (звычайна ў выглядзе старой кволай жанчыны)’, варон., паўд., зах. манья́к ’прывід, які з’яўляецца перад жнеямі’, тул. ’злы дух у выглядзе знічкі’. У выніку кантамінацыі мана́ (< мані́ць) і ма́нія 1. Гл. таксама маняя́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
одержи́мый
1. сущ. (больной) апанта́ны, -нага м.; утрапёны, -нага м.; манья́к, -ка м.;
2. прил. апанава́ны;
одержи́мый мы́слью апанава́ны ду́мкаю.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Маня́к 1 ’хлус’ (жытк., Арх. ГУ), рус. калуж. мяньяк, польск. maniak ’тс’. Да мані́ць (гл.). Утворана ад назоўніка мана́ ’хлусня’. Аб суфіксе ‑ʼак гл. Сцяцко, Афікс. наз., 146.
Маня́к 2 ’дурак’ (браг., З нар. сл.). З манья́к ’апанаваны маніяй’, ст.-бел. маньякъ ’шалёны (XV ст.) было запазычана з с.-лац. maniacus (Булыка, Лекс. запазыч., 126).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)