манта́чыць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
манта́чу |
манта́чым |
| 2-я ас. |
манта́чыш |
манта́чыце |
| 3-я ас. |
манта́чыць |
манта́чаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
манта́чыў |
манта́чылі |
| ж. |
манта́чыла |
| н. |
манта́чыла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
манта́ч |
манта́чце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
манта́чачы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
манта́чыць несов., разг. мота́ть, транжи́рить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
манта́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; незак.
Разм. Неразумна траціць што‑н.; марнатравіць. [Даніла:] — Скажаш, каб авёс не мантачылі. Ворыва хутка. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Манта́чыць ’выпрошваць’ (Касп.), укр. валын. манта́чите ’тс’. Пад уплывам манта́чыць < мантач (гл.) з польск. matyczeć, якое з mantyka ’торба’ > ’прасіць, жабраваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
манта́чанне, ‑я, н.
Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. мантачыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разма́тыватьII несов., прост. мата́ць, разманта́чваць, манта́чыць, марнатра́віць;
разма́тывать де́ньги мата́ць (разманта́чваць, манта́чыць, марнатра́віць) гро́шы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мота́тьIII несов., разг. (тратить, расточать) мата́ць, манта́чыць, марнатра́віць, транжы́рыць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Герц ’знаўца, махляр’ (Нас.), ге́рцык ’тс’, ге́рцаць ’мантачыць, махляваць’ (Нас.). Няясна. Насовіч мяркуе, што гэта запазычанне ад яўрэяў, якія гавораць па-нямецку.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Манта́чка ’мянташка’ (нараўл., браг., Мат. Гом.), манта́шка ’тс’ (Растарг., Ян.). Укр., рус. бран., кур. манта́чка ’тс’. Да мянта́шка (гл.). Сюды ж манта́чыць ’мянціць’, ’вастрыць касу’ (нараўл., Мат. Гом., Бяльк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гайдама́к ’гайдамак’ (БРС), гайдама́ка ’разбітны чалавек, гуляка, п’яніца’ (Нас., Мал.), гайдама́чыць ’весці марнатраўнае жыццё’, ’мантачыць’ (Нас.). Рус. гайдама́к. Запазычанне з укр. гайдама́ка, а гэта з тур. hajdamak ’грабежнік’. Гл. Фасмер, 1, 383 (там і іншая літ-ра).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)