мана́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
мана́ |
| Р. |
маны́ |
| Д. |
мане́ |
| В. |
ману́ |
| Т. |
мано́й
мано́ю |
| М. |
мане́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
мана́, -ы́, ж.
Хлусня, няпраўда.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мана́ ж. ложь; враньё ср.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мана́, ‑ы, ж.
Наўмыснае скажэнне праўды, ісціны; няпраўда, хлусня. [Лёшка] так маніў, што праз дзень-два і сам ужо верыў у сваю ману. Пянкрат. [Чмаруцька] і сапраўды мог такое адкалоць, што і не дабярэшся, дзе пачынаецца мана, дзе канчаецца праўда. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мана́ ’прыемны пах’ (раг., Сл. ПЗБ; драг., КЭС; Клім.), ’закваска, смак і пах хлеба, якія залежаць ад дзяжы і закваскі’ (зэльв., карэліц., дзятл., лях., Сл. ПЗБ; Сцяшк. Сл.), ’нектар’ (лях., Сл. ПЗБ), лельч. мона́ ’сок з кветак’ (Нар. лекс.), мана́ ’ўзмах’, ’подых, павеў’ (Нас.), мані́ць ’патыхаць’ (ТС), бяроз., драг., стол. мані́ты, мані́тэ ’прыемна пахнуць’ (Нар. лекс., Шатал., КЭС), драг., кобр. манюшчы ’духмяны’ (Нар. лекс., КЭС). Рус. тамб. мана́, калуж. манна́ст, манна́стый ’прыемны пах’, ’тонкі (пах, густ)’. Бел.-паўд.-рус. ізалекса. Узнікла ў выніку пераносу значэння ’прынада’ > ’прыемны пах’ > ’прыемны смак, нектар’. Укр. бойк. ма́на ’застылы сок некаторых раслін’, балг. мана́ ’падзь’ можна лічыць семантычным варыянтам лексемы ма́нна (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мона... (а таксама мана...).
Першая састаўная частка складаных слоў са знач. адзін, адзіны, адзінкавы, напр.: монатэізм, монакультура, монамалекулярны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мана... (гл. мона...).
Першая састаўная частка складаных слоў; ужываецца замест «мона...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напрыклад: маналітны, манаплан, манаграфія.
[Ад грэч. mónos — адзін, адзіны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мана... (гл. мона...).
Першая састаўная частка складаных слоў, ужыв. замест «мона...», калі націск у другой частцы падае на першы склад, напр.: манафтонг, манаграфія, манаплан.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хлусня́, -і́, ж.
Мана, няпраўда, наўмыснае скажэнне фактаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
брахня́, -і́, ж. (разм., пагард.).
Няпраўда, мана, паклёп, нагавор.
Б. гэта хутка распаўсюдзілася.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)