мале́ча, -ы, ж. (разм.).
1. зб. Дробныя істоты; драбяза.
2. Маленькае дзіця, дзіцяня.
Не спіць м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мале́ча
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
мале́ча |
| Р. |
мале́чы |
| Д. |
мале́чы |
| В. |
мале́чу |
| Т. |
мале́чай
мале́чаю |
| М. |
мале́чы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
мале́ча собир., ж. мелюзга́, мелкота́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мале́ча, ‑ы, ж.
Разм.
1. зб. Маленькія дзеці, жывыя істоты; драбната, драбяза. Малеча і старыя.. з дня ў дзень снавалі па лесе з лазовымі каробкамі і кошыкамі. Мележ. У школе дзевяцікласнікі не вельмі сябравалі з сямікласнікамі. Лічылі сямікласнікаў малечай. Арабей. Дзятлава малеча ў голым дупле на пацярусе і стружках вырастае. Клышка.
2. Маленькае дзіця, дзіцяня. Але глядзі, чаму не спіць малеча? Чаму з калыскі цягне ручаняткі? Дзяргай. Пашчыпваючы свае, яшчэ не па гадах залацістыя вусы, .. [конюх] гаварыў замілавана: — Малеча... А які конь, брат, вырасце! Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мале́ча ’маленькія дзеці, жывыя істоты’, ’драбната, драбяза’, ’дзіцяня’ (ТСБМ, Янк. 1, Сцяшк., Нас., Бяльк., Растарг.), ’чалавек нізкага росту’ (Растарг.). Укр. мале́ча ’малыя дзеці’, рус. мале́ча: смал. ’дзіця’, славен. malȏča ’дробязь’, серб.-харв. мало̀ћа ’малая колькасць’. Трубачоў (Проспект, 59–61) дапускае праблематычнасць пры ўзвядзенні гэтых форм да прасл. malotja; магчыма, ‑otja > ‑etja (?). Да малы́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ма́леч
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Ма́леч |
| Р. |
Ма́леча |
| Д. |
Ма́лечу |
| В. |
Ма́леч |
| Т. |
Ма́лечам |
| М. |
Ма́лечы |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
мелюзга́ собир. мале́ча, -чы ж.; драбяза́, -зы́ ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
здзяці́ніцца, ‑нюся, ‑нішся, ‑ніцца; зак.
Тое, што і здзяцінець. Малеча кінулася ад гумна ўцякаць, каб з радасцю пераказаць у хатах, што дзед, мусіць, здзяцініўся. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гарчэ́ча ’гаркота, горкі смак’ (БРС). Утварэнне суфіксам ‑еча (‑эча) ад го́ркі (< прасл. *gorьkъ). Адносна суфіксацыі Трубачоў (Проспект, 59–61) мяркуе, што ўкр. і бел. суфікс *‑etja звязаны з паўд.-слав. *‑otja (параўн. бел. мале́ча, укр. мале́ча і серб.-харв. malòča).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маль ’малеча’ (ТС), укр. маль ’маладыя авечкі’, польск. mal‑mal‑mal ’падзыўныя для парасят’. Паўн.-слав. malʼь. Да малы́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)