магу́тны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
магу́тны |
магу́тная |
магу́тнае |
магу́тныя |
| Р. |
магу́тнага |
магу́тнай магу́тнае |
магу́тнага |
магу́тных |
| Д. |
магу́тнаму |
магу́тнай |
магу́тнаму |
магу́тным |
| В. |
магу́тны (неадуш.) магу́тнага (адуш.) |
магу́тную |
магу́тнае |
магу́тныя (неадуш.) магу́тных (адуш.) |
| Т. |
магу́тным |
магу́тнай магу́тнаю |
магу́тным |
магу́тнымі |
| М. |
магу́тным |
магу́тнай |
магу́тным |
магу́тных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
магу́тны, -ая, -ае.
1. Вельмі вялікі, значны (па сіле, велічыні).
М. ўдар.
М. ўраган.
2. Які мае вялікую магутнасць (у 2 знач.).
М. рухавік.
3. Тоўсты, масіўны (пласт, слой).
М. пласт гліны.
4. 3 вялікімі вытворчымі і матэрыяльнымі магчымасцямі.
Магутная краіна.
|| наз. магу́тнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
магу́тны
1. в разн. знач. мо́щный; (имеющий большую мощность — ещё) си́льный;
м. рухаві́к — мо́щный (си́льный) дви́гатель;
~ная абараня́льная пазі́цыя — мо́щная (си́льная) оборони́тельная пози́ция;
2. (очень значительный по своему воздействию, силе) могу́щественный;
м. ла́гер дэмакра́тыі — могу́щественный ла́герь демокра́тии;
м. сро́дак — могу́щественное сре́дство;
3. (обладающий большой силой) могу́чий, си́льный; богаты́рский;
магу́тнага скла́ду чалаве́к — богаты́рского телосложе́ния челове́к;
○ ~ная ку́чка — могу́чая ку́чка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
магу́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае фізічную сілу; вельмі дужы, здаровы. Магутны асілак. Магутны зубр. Магутныя крылы. // Які сведчыць аб фізічнай сіле. Брыль робіць кароткі перапынак. І яго магутная постаць, і голас, і нейкая прастата і шчырасць у словах робяць на сялян добрае ўражанне. Колас. // Здаровы, жыццяздольны. Магутны арганізм.
2. Вельмі вялікі, значны (па сіле, велічыні). Магутны ўраган. Магутны залп. □ У заключэнне рэйда быў нанесены магутны камбінаваны ўдар па чыгунцы. Шамякін. // З тоўстым ствалом; густы, раскідзісты. У гушчары, на скрыжаванні торных Лясных дарог. — вышэй сваіх сяброў Узрос магутны граб. Кірэенка. Прайшло шмат часу, а .. [дубы] стаяць усё такія ж, як і раней, у вечнай задуме, раскінуўшы ў паднябессі шырокае магутнае голле. Дуброўскі. // Надзелены вялікай баяздольнай сілай, добра ўзброены, умацаваны (пра вайсковыя злучэнні, умацаванні і пад.). Пяскоўцы ведалі ўжо, што следам за разведчыкамі ідуць магутныя часці Чырвонай Арміі. Пальчэўскі. // перан. Здольны аказаць значнае ўздзеянне на каго‑, што‑н. Калі ж вайна хадзіла па Радзіме І вораг нёс нам рабства і разбой, З тваім [Максіма Горкага] магутным словам, Гордым імем Фашызму мы давалі жорсткі бой. Астрэйка.
3. З вялікімі вытворчымі і матэрыяльнымі магчымасцямі. Магутная краіна. Магутная металургічная прамысловасць. □ Для пераможнага салюта, Якім байцоў Радзіма славіць, Мы ведалі: Урал магутны Даўно руду ў мартэнах плавіць. Танк. А калі магутны атам Мы для працы пакарылі, Стаў народ такім багатым, Што канца няма той сіле. Крапіва.
4. Спец. Тоўсты, масіўны (слой, пласт). Тут адразу ж пачынаўся магутны пласт чырвонай гліны. Штыхаў.
5. Спец. Які мае вялікую магутнасць (у 3 знач.). Магутная турбіна.
•••
Магутная кучка гл. кучка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Магу́тны ’вельмі дужы, здаровы’, ’вельмі вялікі, значны па сіле, велічыні’, ’тоўсты, масіўны (пра слой, пласт)’, ’з вялікімі вытворчымі і матэрыяльнымі магчымасцямі’ (ТСБМ, Касп., Бяльк.). Укр. могу́тний, рус. могу́тный ’моцны, магутны, здаровы’, чэш., славац. mohutný ’тс’. Утворана ад дзеепрыметніка цяп. часу mogǫt‑ пры дапамозе суф. ‑ъnъ‑jь. Да магчы́ (гл.). Параўн. Фасмер (2, 636), Махэк₂ (371). Анышкевіч (Сл. бойк. гов., 1, 426) супастаўляе бойк. маготний з венг. mag ’зерне’. Сюды ж магутнасць ’уласцівасць магутнага, вялікая сіла, моц’ (ТСБМ, Гарэц.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сакруша́льны, -ая, -ае.
Знішчальны, вялікай сілы, магутны.
С. ўдар.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
могу́щественный магу́тны;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
грандыёзны, -ая, -ае.
Магутны, велічны.
Г. план.
Грандыёзная будоўля.
|| наз. грандыёзнасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)