мага́.
У выразе: як мага —
1) ужыв. ў спалучэнні з выш. ст. прыслоўя для надання яму значэння найвышэйшай ступені.
Як м. лепш; 2) колькі ёсць сілы, магчымасцей. Бегчы як м.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мага́
прэдыкатыў
Крыніцы:
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
мага́: як мага́ как мо́жно, изо всех сил;
◊ як мага́ хутчэ́й — как мо́жно скоре́е, возмо́жно скоре́е;
як мага́ больш — как мо́жно бо́льше;
як мага́ лепш — как мо́жно лу́чше;
як мага́ — во всю прыть, во всю мочь; изо всех сил; (о беге) во весь опо́р
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
мага́,
У выразе: як мага — а) ужываецца ў спалучэнні з выш. ст. прыслоўя для надання яму значэння найвышэйшай ступені. Снедаючы, Юрка хацеў толькі аднаго — як мага хутчэй вырвацца з дому. Карпаў; б) колькі ёсць сілы, магчымасцей. Забылі ўсё яны на свеце І, як мага, бягуць, смяюцца. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мага́, маго́ ’сіла’, ’магчымасць’ (Нас., Шат., Бяльк., Ян., Янк. 2). Укр. мога́ ’магчымасць’. Бел.-укр. архаізм, утвораны ад прасл. mog‑ti і суф. ‑a з абстрактным значэннем у выразе: як мага́ фалькл. як мога (ТСБМ, Сл. ПЗБ). Слова мага з’яўляецца дзеепрыслоўем. Параўн. чэш. moha — дзеепрыслоўе м. роду адз. ліку ад moci ’магчы’ (Карскі 2-3, 274).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ма́г
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ма́г |
ма́гі |
| Р. |
ма́га |
ма́гаў |
| Д. |
ма́гу |
ма́гам |
| В. |
ма́га |
ма́гаў |
| Т. |
ма́гам |
ма́гамі |
| М. |
ма́гу |
ма́гах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
дзялі́мае, -мага, н.
Лік або велічыня, якая падвяргаецца дзяленню, дзеліва.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спе́шка, -і, ДМ -шцы, ж.
Старанне зрабіць што-н. як мага хутчэй; паспешнасць.
Спешкі ў такой справе не можа быць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
руплі́вы, -ая, -ае.
Які імкнецца зрабіць як мага больш і лепш; дбайны; клапатлівы, старанны.
Р. чалавек.
Руплівая праца.
|| наз. руплі́васць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
насеко́мое насяко́мае, -мага ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)