ляво́ніха, -і, ДМ -нісе, ж.

Беларускі парны народны танец, а таксама музыка да гэтага танца.

Танцуюць імклівую лявоніху.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Ляво́ніха

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. Ляво́ніха Ляво́ніхі
Р. Ляво́ніхі Ляво́ніх
Д. Ляво́нісе Ляво́ніхам
В. Ляво́ніху Ляво́ніхі
Т. Ляво́ніхай
Ляво́ніхаю		 Ляво́ніхамі
М. Ляво́нісе Ляво́ніхах

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ляво́ніха

‘танец’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. ляво́ніха
Р. ляво́ніхі
Д. ляво́нісе
В. ляво́ніху
Т. ляво́ніхай
ляво́ніхаю
М. ляво́нісе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ляво́ніха ж. (танец) ляво́ниха

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ляво́ніха, ‑і, ДМ ‑нісе, ж.

Беларускі парны народны танец, а таксама музыка да гэтага танца. У лявонісе імклівай Пары стройныя ідуць. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лявоніха 1 ’беларускі парны народны танец’ (ТСБМ, Гарэц., Мядзв., Шат., Касп.). Ад мужчынскага імя Лявон. Параўн. іншыя бел. народныя танцы паводле імя: мікіта, юрачка. Цяпер танец лявоніха ўспрымаецца як фальклорны. Сема фальклорнасці, самадзейнасці прысутнічае ў лексеме лявоніха ’самагон’ (Жд. 1). Параўн. суч. размоўнае фальклор ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ляво́ниха (танец) ляво́ніха, -хі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зязю́лечка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.

Нар.-паэт.

1. Ласк. да зязюля.

2. Разм. Ласкавы зварот да жанчыны. — Хадзі ка мне, зязюлечка, у хату. Пагаворым аб тым ды аб сім, — кажа Лявоніха. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мікі́та ’стары танец: двое трымаюцца за канцы палкі і, перакідваючы ногі праз яе, па чарзе пытаюцца: — «Мікіта, ці ты-та? — Не я-та, мой тата!» (зах., Даль). Інакш у БелСЭ, 7 (гл.). Ад імя Мікіта (як і «Лявоніха», «Яйка», «Юрачка»), якое з с.-грэч. Νικήτης.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

падско́к, ‑у, м.

1. Скачок. Сабака плыў, а там, дзе было плытка, скакаў, робячы часам асабліва высокі падскок над сітнягамі, каб убачыць, дзе гаспадар. Караткевіч.

2. Разм. Прытанцоўванне. Пайшла «Лявоніха» з падскокам, Развёўшы рукі ў бакі. Чарняўскі.

3. у знач. прысл. падско́кам. Падскакваючы. Грыша схапіў кашулю і падскокам, вылецеў з пакоя. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)