ле́вы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ле́вы |
ле́вая |
ле́вае |
ле́выя |
| Р. |
ле́вага |
ле́вай ле́вае |
ле́вага |
ле́вых |
| Д. |
ле́ваму |
ле́вай |
ле́ваму |
ле́вым |
| В. |
ле́вы (неадуш.) ле́вага (адуш.) |
ле́вую |
ле́вае |
ле́выя (неадуш.) ле́вых (адуш.) |
| Т. |
ле́вым |
ле́вай ле́ваю |
ле́вым |
ле́вымі |
| М. |
ле́вым |
ле́вай |
ле́вым |
ле́вых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ле́вы
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ле́вы |
ле́вая |
ле́вае |
ле́выя |
| Р. |
ле́вага |
ле́вай ле́вае |
ле́вага |
ле́вых |
| Д. |
ле́ваму |
ле́вай |
ле́ваму |
ле́вым |
| В. |
ле́вы (неадуш.) ле́вага (адуш.) |
ле́вую |
ле́вае |
ле́выя (неадуш.) ле́вых (адуш.) |
| Т. |
ле́вым |
ле́вай ле́ваю |
ле́вым |
ле́вымі |
| М. |
ле́вым |
ле́вай |
ле́вым |
ле́вых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
і́нахадзь, -і, ж.
Спосаб конскага бегу, пры якім конь адначасова выкідвае наперад і апускае то абедзве правыя, то абедзве левыя нагі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
уме́рана-ле́вы
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
уме́рана-ле́вы |
уме́рана-ле́вая |
уме́рана-ле́вае |
уме́рана-ле́выя |
| Р. |
уме́рана-ле́вага |
уме́рана-ле́вай уме́рана-ле́вае |
уме́рана-ле́вага |
уме́рана-ле́вых |
| Д. |
уме́рана-ле́ваму |
уме́рана-ле́вай |
уме́рана-ле́ваму |
уме́рана-ле́вым |
| В. |
уме́рана-ле́вы (неадуш.) уме́рана-ле́вага (адуш.) |
уме́рана-ле́вую |
уме́рана-ле́вае |
уме́рана-ле́выя (неадуш.) уме́рана-ле́вых (адуш.) |
| Т. |
уме́рана-ле́вым |
уме́рана-ле́вай уме́рана-ле́ваю |
уме́рана-ле́вым |
уме́рана-ле́вымі |
| М. |
уме́рана-ле́вым |
уме́рана-ле́вай |
уме́рана-ле́вым |
уме́рана-ле́вых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ле́вая
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне
|
адз. |
мн. |
| ж. |
- |
| Н. |
ле́вая |
ле́выя |
| Р. |
ле́вай |
ле́вых |
| Д. |
ле́вай |
ле́вым |
| В. |
ле́вую |
ле́вых |
| Т. |
ле́вай ле́ваю |
ле́вымі |
| М. |
ле́вай |
ле́вых |
Крыніцы:
krapivabr2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ле́вы
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне
|
адз. |
мн. |
| м. |
- |
| Н. |
ле́вы |
ле́выя |
| Р. |
ле́вага |
ле́вых |
| Д. |
ле́ваму |
ле́вым |
| В. |
ле́вага |
ле́вых |
| Т. |
ле́вым |
ле́вымі |
| М. |
ле́вым |
ле́вых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ле́вы, -ая, -ае.
1. Размешчаны з боку левай рукі, па левы бок.
Л. бераг.
2. Палітычна радыкальны ці больш радыкальны, чым іншыя.
Газеты левага кірунку.
3. Пабочны або незаконны ці атрыманы нелегальным шляхам (пра заробак, тавар і інш.).
Л. рэйс.
Левыя грошы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шка́нцы, ‑аў; адз. няма.
Спец. Сярэдняя частка верхняй палубы ваеннага карабля (ад грот-мачты да юта), дзе адбываюцца ўсе афіцыйныя цырымоніі (агляды, парады, сустрэчы і пад.). Каманда выстраена на шканцах. Правыя шканцы. Левыя шканцы.
[Гал. schans.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
і́нахадзь, ‑і, ж.
Адзін са спосабаў конскага бегу, пры якім конь адначасова выкідвае і апускае то абедзве правыя нагі, то абедзве левыя. Коні шпаркай інахаддзю прамчаліся па матава-зялёным лузе, пакінуўшы на роснай траве дзве цёмныя дарожкі, пераплылі з ходу рэчку. Хомчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ле́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Размешчаны з таго боку цела, дзе знаходзіцца сэрца; проціл. правы. Левая нага. Левае вуха. □ Пані Мар’я левай рукой трымала перад сабой разгорнутую кнігу, а ў правай — ручку. Брыль. // Размешчаны з боку той рукі, якая бліжэй да сэрца. Левы бок тулава. □ Па правай руцэ цягнуўся ельнік уперамешку з маладымі хвоямі, а з левага боку пачынаўся бярэзнік. Колас. // Размешчаны з боку левай рукі, па левы бок, калі стаць тварам у напрамку руху, цячэння і пад. Вада ў рацэ разлілася шырока, залівала ўвесь нізкі левы бераг. Чорны.
2. Палітычна радыкальны ці больш радыкальны, чым іншыя (ад левага боку парламенцкай залы, дзе па традыцыі размяшчаюцца члены радыкальных і рэвалюцыйных партый). Левая фракцыя парламента. Газеты левага напрамку. / у знач. наз. ле́выя, ‑ых. Пра людзей.
3. Які прыкрывае рэвалюцыйнай фразай дробнабуржуазную сутнасць; апартуністычны. Левы ўхіл. Левы эсэр. / у знач. наз. ле́выя, ‑ых. Пра людзей.
•••
Устаць з левай нагі гл. устаць.
Як левая нага хоча гл. нага.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)