кісе́ль, -сялю́, мн. -сялі́, -сялёў, м.

Студзяністая страва з аўсянай мукі або ягаднага соку, заваранага на крухмале.

К. з журавін.

Аўсяны к.

◊

Дзясятая вада на кісялі — пра вельмі далёкага родзіча.

|| прым. кісе́льны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кісе́ль, -сялю́ м., прям., перен. кисе́ль;

◊ сёмая (дзяся́тая) вада́ на кісялі́ — погов. седьма́я (деся́тая) вода́ на киселе́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кісе́ль, ‑сялю, м.

1. Кіслая студзяністая страва з аўсянай мукі або ягаднага соку, заваранага на крухмале. Аўсяны кісель. Кісель з журавін.

2. перан. Пра вязкую, клейкую масу. Хоць дажджоў даўно не было, конь раз-пораз чвякаў у чорным балотным кісялі, груз да кален[яў]. Мележ. // Пагард. Пра вялага, слабавольнага чалавека. — Не, не! — запратэставаў Лапко: не кажы мне гэтага! Трэба быць цвёрдым. А я — кісель. Колас.

•••

Дзесятая вада на кісялі гл. вада.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кісе́ль ’кіслая студзяністая страва з аўсянай мукі або ягаднага соку, заваранага на крухмале’ (ТСБМ, Мат. Гом., ТС, Касп., Сл. паўн.-зах., Кліх, Вешт., Нар. сл., Сержп. Пр., Яшк., Яруш.). Гл. кіслы, кіснуць. Укр. кисіль, рус. кисель ’тс’. Суфіксацыя на ‑ель (як у качэль ад качаць) да ‑кісаць (у раскісаць). Заходнеславянскія формы і ў першую чаргу польскія ўсходнеславянскага паходжання (Слаўскі, 2, 173).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

жур, -у, м.

Негусты аўсяны кісель.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кисе́ль кісе́ль, -сялю́ м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

згу́снуць, -сне; згус, -сла; зак. (разм.).

Згусціцца, загусцець.

Кісель згус.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

загусце́лы, -ая, -ае.

Які загусцеў, стаў густым.

З. кісель.

|| наз. загусце́ласць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цэд, -у, М -дзе, м.

Працэджаны раствор заквашанай у вадзе аўсянай мукі, з якога вараць кісель.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

жур, ‑у, м.

Негусты аўсяны кісель.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)