кум, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.
Хросны бацька ў адносінах да бацькоў хрэсніка і да хроснай маці.
|| ласк. кумо́к, -мка́, мн. -мкі́, -мко́ў, м. (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ку́м
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ку́м |
кумы́ |
| Р. |
ку́ма |
кумо́ў |
| Д. |
ку́му |
кума́м |
| В. |
ку́ма |
кумо́ў |
| Т. |
ку́мам |
кума́мі |
| М. |
ку́ме |
кума́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кум м. кум;
◊ к. каралю́ — кум королю́;
ба́чыў к. со́нца! — э́ко ди́во!
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кум, ‑а, м.
Хросны бацька ў адносінах да бацькоў хросніка і да хроснай маці. Кумы панеслі да папа хрысціць. Чакаючы, пакуль прынясуць чалавека з новым імем, сталі людзі гаварыць аб усім свеце. Каваль.
•••
Кум каралю (іран.) — пра вольнага, ні ад каго не залежнага чалавека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кум ’хросны бацька’ (ТСБМ, Нас., Шат., Сл. паўн.-зах., Бяльк., Сцяшк., Яруш., ТС). Укр. кум, рус. кум, ст.-рус. кумъ ’тс’, балг. кум, серб.-харв. ку̑м, славен. kȗm, польск. kum ’тс’. Традыцыйна да kъmotrъ ’кум’ < нар. лац. commater (Бернекер, 662; Фасмер, 2, 414; Маньчак, SR, 23, I, 61). Фанетычна незразумела (у < ъ?). Але іншыя гіпотэзы неверагодныя.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
каро́ль, -раля́ м., в разн. знач. коро́ль;
◊ кум каралю́ — кум королю́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кумо́к, ‑мка, м.
Разм. Ласк. да кум.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ку́мкаць ’квакаць (пра жаб)’ (Сл. паўн.-зах., Мат. Гом., Ян., ТС, Сержп. Грам., Сцяшк., Клім., Гарэц., Янк. II, ДАБМ). Укр. кумкати ’тс’, польск. kumkać, kumać, чэш. kunkati, н.-луж. kunkaś, в.-луж. kunkać ’тс’. Параўн. літ. kumúoti ’тс’. Гукапераймальнае (да кум‑кум).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
блат, ‑у, М блаце, м.
Разм. пагард. Знаёмствы, сувязі, якія можна выкарыстаць у асабістых інтарэсах. Блат — зладзеям і жулікам кум, сват і брат. Прымаўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)