Verbum

кулі́сны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да кулісы (у 1 знач.). Кулісныя дзверы.

2. Які дзейнічае пры дапамозе кулісы (у 2 знач.). Кулісны механізм.

3. Які мае адносіны да кулісы (у 3 знач.). Кулісныя пасевы. // Прызначаны для куліс. Кулісныя расліны.

хорма́йстар, ‑тра, м.

Кіраўнік хору, харавы дырыжор. Вядомы ў Беларусі хормайстар Уладзімір Тэраўскі (а гэта быў ён) павёў Міхася за кулісы. «Полымя».

матану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце.

Зак. да матаць ​¹ (у 3 знач.). Блізнюк, як спуджаны заяц, матануў за кулісы сцэны і знік там. Сабаленка.

распаце́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які распацеў, спацелы. [Музыканты] выходзілі за кулісы, і распацелыя ад танцаў хлопцы падносілі ім па шклянцы гарэлкі. Прокша. [Старшыня] накінуў на распацелую спіну скарэлы ад гразі шынель. Быкаў.

кулі́са, ‑ы, ж.

1. звычайна мн. (кулі́сы, ‑ліс). Плоскія часткі тэатральнай дэкарацыі, размешчаныя па баках сцэны адна за другой. Выйсці з-за куліс. Зайсці за кулісы. // перан.; чаго або якія. Тое, чым прыкрываюць што‑н., за чым хаваецца што‑н. Максім Танк з партыйных пазіцый глянуў за кулісы злавеснай барацьбы палітычных сіл, што разгарэлася пасля смерці Пілсудскага. У. Калеснік.

2. Рычаг або сістэма рычагоў для перамены ходу машыны.

3. Паласа, засаджаная ў 2–3 рады кукурузай, сланечнікам і інш., як сродак для захавання глебы ад высыхання і вымярзання ў засушлівых і маласнежных раёнах. // Паласа лесу паміж дзвюма дзялянкамі.

•••

За кулісамі — а) у тэатральным, акцёрскім асяроддзі. Мець знаёмых за кулісамі; б) тайна, скрытна, у неафіцыйнай абстаноўцы. Прадстаўнікам урада ЗША, відаць, давялося нямала папрацаваць за кулісамі Асамблеі. Кавалёў.

[Фр. coulisse.]

раскла́няцца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак.

Пакланіцца (звычайна пры сустрэчы або расставанні). Вось Максім падышоў да Ніны Шумейкі. Раскланяўся, падаў руку, смешна выварочваючы локаць. Асіпенка. // Адказаць паклонамі на прывітанні, апладысменты публікі. Артыст раскланяўся і пайшоў за кулісы.

рэквізі́т, ‑у, М ‑зіце, м.

1. Розныя рэчы, неабходныя для пастаноўкі спектакляў ці здымкі кінафільмаў. Рыгор прычыніў вузкія дзверцы за кулісы і паглядзеў на груды складзеных дэкарацый і рэквізіту. Гартны.

2. Неабходны элемент у афармленні дакумента (месца, дата выдачы, подпісы), без чаго дакумент лічыцца несапраўдным.

[Ад лац. requisitum — неабходнае.]

сукно́, ‑а; мн. сукны, ‑аў; н.

1. Шарсцяная або паўшарсцяная тканіна з гладкім ворсам, якая пры вырабе апрацоўваецца валеннем. Сторы разгарнуў пакунак .. Кавалак сукна... Бядуля. На стале, засланым зялёным сукном, стаялі прылады пісьма. Колас.

2. толькі мн. (су́кны, ‑аў). Камплект куліс і заслон, якія афармляюць сцэну. Блізнюк, як спуджаны заяц, матануў за кулісы сцэны і знік там у сукнах і бакоўках. Сабаленка.

•••

Салдацкае сукно — шэрае тоўстае сукно для шынялёў.

Класці пад сукно гл. класці.

Ляжаць пад сукном гл. ляжаць.