кулё́к
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
кулё́к |
кулькі́ |
| Р. |
кулька́ |
кулько́ў |
| Д. |
кульку́ |
кулька́м |
| В. |
кулё́к |
кулькі́ |
| Т. |
кулько́м |
кулька́мі |
| М. |
кульку́ |
кулька́х |
Крыніцы:
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
кулёк мяшо́чак, -чка м., мяшо́к, -шка́ м.;
◊
из кулька́ в рого́жку погов. з радна́ ў раго́жу.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кулёк 1, ‑лька, м.
Памянш. да куль 1; невялікі куль 1. Кулёк саломы.
кулёк 2, ‑лька, м.
Памянш. да куль 2 (у 1 знач.). // Невялікі мяшочак з паперы; пакунак. Палічкі трэцяй шафы займаліся прадуктамі — гарохам, макаронамі, крупамі, — перасыпанымі з магазінных кулькоў у белыя торбачкі. Ракітны.
кулёк 3, ‑лька, м.
Памянш. да куль 3; невялікі куль 3. Падняў кулёк. Як меддзю, карасямі Набіт да крылля рэдкавокі жак. Прануза.
кулёк 4, ‑лька, м.
Мужчынская кароткая верхняя адзежына прамога пакрою з сукна або паўсукна без падкладкі (вядома больш на Віцебшчыне і Магілёўшчыне).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кулёк ’пінжак’ (Нар. словатв., Мат. Маг., Мядзв.). Семантыка звязана з семантычным пераносам ’мяшок’ > ’вопратка’. Гл. куль 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кувыро́к спорт. кулёк, -лька́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
фу́нтик (кулёк) мяшэ́чак, -чка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жак, ‑а, м.
Рыбалоўная прылада: нерат з двума крыламі. Падняў кулёк. Як меддзю, карасямі Набіт да крылля рэдкавокі жак. Прануза.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трая́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. Разм. Прадмет, які мае тры аднолькавыя часткі або складаецца з трох аднолькавых частак. Траянка баравікоў. Траянка арэхаў.
2. Абл. Мука з сумесі грэчкі, пшаніцы і ячменю. Пазычыць кулёк траянкі.
3. Абл. Страва з пшанічнай мукі. яец і салодкага малака, у якую мачаюць бліны. Смачней за траянку стравы не знойдзеш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ку́льман ’світка’ (Мат. Гом.). Да кулёк (гл.) і куль 2 (гл.). Параўн. сінанімічнае латуха (гл.). «Калісь ткалі кульманы з башлыкамі» (Мат. Гом., 4, 266). Магчыма, наяўнасць башлыка робіць матываванай сувязь з куль 2. Лексема кульман утворана па аналогіі з іншымі назвамі суконнай світкі цюрк. паходжання: сукман (сукмень) (гл.), чекман (чекмень) (гл.). Перанос націску на корань другаснага паходжання па аналогіі з імёнамі германскага паходжання.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́тка ‘бляшаная трубка пры серах у калаўротку, праз якую праходзіць нітка’ (бельск., Ніва, 1979, 7 студз.). Запазычана як тэрмін, хутчэй за ўсё, з ням. Dütte ‘скручаны з паперы кулёк, трубка’ (Брукнер, 585), н.-в.-ням. Tüte, Tute ‘конусападобны скрутак з паперы’, ід. tut ‘тс’, праз. польск. tutka ‘тс’ і ў пераносных значэннях (Борысь, 655; Вінцэнц). Параўн. балг. ту́туля ‘цэўка’, якое семантычна — паводле значэння бліжэй да беларускага слова, што, на думку Куркінай (Этимология–1971, 77), можа ўзыходзіць да *tyti (гл. тыць) або мець мажлівую сувязь з чэш. мар. tutati ‘трубіць’, паводле Махэка₂ (662) — гукапераймальнага паходжання, аднак вузкая тэрміналагізацыя такія збліжэнні робіць малаверагоднымі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)