культу́ра, -ы, мн. -ы, -ту́р, ж.
1. толькі адз. Сукупнасць дасягненняў чалавецтва ў вытворчым, грамадскім і духоўным жыцці.
Гісторыя культуры.
Матэрыяльная к.
Духоўная к.
2. толькі адз. Адукаванасць, культурнасць, выхаванасць.
Грамадства высокай культуры.
3. толькі адз. Ступень, узровень развіцця якой-н. сферы чалавечай дзейнасці.
К. земляробства.
К. вытворчасці.
К. мовы.
4. Сфера чалавечай дзейнасці, звязаная з мастацтвам, асветнай дзейнасцю і пад.
Работнікі культуры.
Дом культуры.
5. толькі адз. Развядзенне, вырошчванне якой-н. расліны; культываванне.
К. лёну.
К. бульбы.
6. звычайна мн. Віды раслін, якія разводзяцца, вырошчваюцца.
Тэхнічныя культуры.
Зерневыя культуры.
7. Мікраарганізмы, вырашчаныя ў лабараторных умовах у пажыўным асяроддзі (спец.).
К. стрэптакокаў.
|| прым. культу́рны, -ая, -ае (да 1—3 знач.).
Культурныя традыцыі народа.
К. чалавек.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Культу́ра
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Культу́ра |
| Р. |
Культу́ры |
| Д. |
Культу́ры |
| В. |
Культу́ру |
| Т. |
Культу́рай
Культу́раю |
| М. |
Культу́ры |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
культу́ра
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
культу́ра |
культу́ры |
| Р. |
культу́ры |
культу́р |
| Д. |
культу́ры |
культу́рам |
| В. |
культу́ру |
культу́ры |
| Т. |
культу́рай
культу́раю |
культу́рамі |
| М. |
культу́ры |
культу́рах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
культу́ра в разн. знач. культу́ра, -ры ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
культу́ра ж., в разн. знач. культу́ра;
наву́ка і к. — нау́ка и культу́ра;
гісто́рыя ~ры — исто́рия культу́ры;
к. пра́цы — культу́ра труда́;
сельскагаспада́рчыя ~ры — сельскохозя́йственные культу́ры;
к. сібі́рскай я́звы — культу́ра сиби́рской я́звы;
○ фізі́чная к. — физи́ческая культу́ра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
культу́ра, ‑ы, ж.
1. толькі адз. Сукупнасць дасягненняў грамадства ў вытворчым, грамадскім і культурным жыцці. Матэрыяльная культура. Духоўная культура. Агульначалавечая культура. Гісторыя культуры.
2. Узровень такіх дасягненняў у пэўную эпоху ў якога‑н. народа або класа. Сацыялістычная культура. Культура Старажытнага Рыма. // Спец. Агульнасць археалагічных помнікаў пэўнай эпохі ў развіцці першабытнага грамадства. Культура штрыхаванай керамікі.
3. толькі адз. Ступень, ўзровень развіцця якой‑н. асобнай галіны гаспадарчай, духоўнай або разумовай дзейнасці. Культура мовы. Культура земляробства. Культура вытворчасці. // Сукупнасць умоў, неабходных для жыцця адукаванага чалавека. Культура быту.
4. толькі адз. Адукаванасць, культурнасць, выхаванасць. Чалавек высокай культуры.
5. толькі адз. Развядзенне, вырошчванне якой‑н. расліны; культываванне. Культура бульбы. Культура пшаніцы. // Апрацоўка. Культура глебы.
6. Расліна, якая разводзіцца, вырошчваецца. Кармавыя культуры. Тэхнічныя культуры.
7. Мікраарганізмы (бактэрыі, дрожджы, некаторыя грыбы), вырашчаныя ў пажыўным асяроддзі. Культура стрэптакокаў.
•••
Фізічная культура — усебаковае ўдасканаленне і ўмацаванне чалавечага цела шляхам фізічных практыкаванняў, захоўвання правільнага рэжыму.
[Лац. cultura.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Культу́ра ’узровень дасягненняў грамадства’ (ТСБМ). Запазычана праз рускую мову з ням. Kultur ’тс’ (Шанскі, 2, 8, 441).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мас-культу́ра
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
мас-культу́ра |
| Р. |
мас-культу́ры |
| Д. |
мас-культу́ры |
| В. |
мас-культу́ру |
| Т. |
мас-культу́рай
мас-культу́раю |
| М. |
мас-культу́ры |
Крыніцы:
krapivabr2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
секс-культу́ра
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
секс-культу́ра |
| Р. |
секс-культу́ры |
| Д. |
секс-культу́ры |
| В. |
секс-культу́ру |
| Т. |
секс-культу́рай
секс-культу́раю |
| М. |
секс-культу́ры |
Крыніцы:
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
поп-культу́ра
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
поп-культу́ра |
поп-культу́ры |
| Р. |
поп-культу́ры |
поп-культу́р |
| Д. |
поп-культу́ры |
поп-культу́рам |
| В. |
поп-культу́ру |
поп-культу́ры |
| Т. |
поп-культу́рай
поп-культу́раю |
поп-культу́рамі |
| М. |
поп-культу́ры |
поп-культу́рах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)