Ку́ль
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Ку́ль |
| Р. |
Куля́ |
| Д. |
Кулю́ |
| В. |
Ку́ль |
| Т. |
Кулё́м |
| М. |
Кулі́ |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ку́ль
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ку́ль |
кулі́ |
| Р. |
куля́ |
кулёў |
| Д. |
кулю́ |
куля́м |
| В. |
ку́ль |
кулі́ |
| Т. |
кулём |
куля́мі |
| М. |
кулі́ |
куля́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
куль¹, -я́, мн. -і́, -ёў, м.
Тоўсты сноп адборнай саломы, з якой раней рабілі стрэхі.
|| прым. кулявы́, -а́я, -о́е.
Кулявая салома.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
куль², -я́, мн. -і́, -ёў, м.
Задняя частка рыбалоўнай снасці (невада, жака і пад.) у выглядзе вузкага доўгага мяшка, куды трапляе рыба пры лоўлі.
|| прым. кулько́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
куль I (род. ку́ля) м. (соломы) куль
куль II (род. куля́) м., рыб. мотня́ ж.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
куль
1. (мешок) мех, род. мяха́ м., мяшо́к, -шка́ м.;
2. (соломы) обл. куль, род. куля́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
куль 1, ‑я, м.
1. Тоўсты сноп выбранай няцёртай саломы, з якой звычайна робяць стрэхі. Малацілі да змроку. Тады Андрэй пачаў перабіраць салому на кулі, а Іван панёс коням канюшыну. Чарнышэвіч. Дзед Ігнат сядзеў на страсе і распускаў куль саломы. Васілевіч.
2. у знач. прысл. кулём. Пераварочваючыся, куляючыся ў час руху, падзення. З тэндэра кулём скаціўся ў будку качагар Юрка Лунец. Васілёнак. // Імкліва, вельмі хутка. Платон чагосьці шукаў. І Марына з жахам зразумела, што ён шукае сякеру. Ён усё мог зрабіць. І яна, ратуючыся, кулём кінулася ў хату. Ракітны.
куль 2, ‑я, м.
1. Вялікі, звычайна рагожны мяшок. Куль мукі. □ Грузавік быў нагружаны бочкамі, скрынкамі, рагожнымі кулямі. Хадкевіч.
2. Старая гандлёвая мера сыпкіх цел (каля 9 пудоў).
куль 3, ‑я, м.
Задняя частка рыбалоўнай снасці (невада, жака і пад.) у выглядзе вузкага доўгага мяшка, куды пападае рыба пры лоўлі. Касцы доўга не ляжалі, хоць хацелася прыдрамаць. Прычына гэтаму была сетка-таптуха, якая стаяла тут жа пад дубам, кулём угору. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Куль 1 ’тоўсты сноп няцёртай саломы’ (ТСБМ, Нас., Шат., Сл. паўн.-зах., Янк. Мат., Выг., Бір., Гарэц., Маш., Мат. АС, ТС, Касп., Ян.). Укр. куль, рус. куль, польск. kul ’тс’. Запазычанне з балтыйскіх дыялектаў. Параўн. літ. kūlỹs ’сноп саломы’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 14).
Куль 2 ’рагожны мяшок’ (ТСБМ, ТС, З нар. сл., Сержп. Грам., Бяльк.), ’задняя частка рыбалоўнай снасці з вузкім праходам’ (Сл. паўн.-зах.). Гл. куль 1.
Куль 3 ’тоўсты чалавек’ (Мат. Маг.). Гл. куль 2.
Куль 4 ’пра падзыванне пеўнем курэй’ (Нар. лекс.). Гукапераймальнае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ісы́к-Ку́ль
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Ісы́к-Ку́ль |
| Р. |
Ісы́к-Ку́ля |
| Д. |
Ісы́к-Ку́лю |
| В. |
Ісы́к-Ку́ль |
| Т. |
Ісы́к-Ку́лем |
| М. |
Ісы́к-Ку́лі |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Иссы́к-Ку́ль оз. Ісы́к-Ку́ль, -ля м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)