куле́ш, -ляшу́, м.
Рэдкая мучная або крупяная каша з салам.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
куле́ш
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
куле́ш |
| Р. |
куляшу́ |
| Д. |
куляшу́ |
| В. |
куле́ш |
| Т. |
куляшо́м |
| М. |
куляшы́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
куле́ш, -ляшу́ м. куле́ш, разг. салама́та ж.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
куле́ш кул. куле́ш, -ляшу́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
куле́ш, ‑ляшу, м.
Рэдкая мучная каша з салам. Хутка каля бойкага, вясёлага агню ў пузатым чорным чыгуну булькатаў кулеш. Новікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Куле́ш ’рэдкая мучная каша’ (ТСБМ, Нас., Шат., Сл. паўн.-зах., Нік. Очерки, Шн., Серб., Бяльк., Федар. Рук., Мат. АС, Малч., Мядзв., Вешт., Грыг., Гарэц., ТС, Касп.). Укр. куліш, рус. кулеш ’тс’, балг. куляша ’від кашы’, серб.-харв. ку̀леш ’мамалыга’, польск. kulesz ’каша з кукурузнай мукі’, славац. kuľaša ’тс’. Мадэль словаўтварэння даволі празрыстая: *kulexъ > kulešь, як lem‑exъ > lemešь (SP, 1, 72, 77). Да kuliti, kuljati (гл. куляць 1). Параўн. кулага (гл.). Іншая версія: да венг. köles ’проса’ (Якабсон, Slavic Word, 2, 1955, 612), параўн. Трубачоў, Slavia, 29, 1960, 9.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кула́га ж., кул. куле́ш, род. куляшу́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
салама́та ж., кул., уст. куле́ш, род. куляшу́ м., ляме́шка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Мармі́ска ’кулеш’ (гродз., Сл. ПЗБ). Няясна. Магчыма, балтызм. Параўн. marmė́ti ’клякатаць’, ’кіпець’, ’пускаць пухіры’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ква́ша ’саладуха’ (ТС, Вешт., Малч.), ’кулеш’ (Мат. Гом.). Да квас‑i̯a (Фасмер, 2, 218). Гл. квас.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)