крэ́йда, -ы, ДМ -дзе, ж.

Мяккі белы вапняк, які ўжыв. для пабелкі, пісання і інш.

Пісаць крэйдай на дошцы.

|| прым. крэ́йдавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крэ́йда

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. крэ́йда
Р. крэ́йды
Д. крэ́йдзе
В. крэ́йду
Т. крэ́йдай
крэ́йдаю
М. крэ́йдзе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

крэ́йда ж. мел м.; (для письма и т.п. — ещё) мело́к м.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крэ́йда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Тое, што і мел. Залежы крэйды. Пісаць крэйдай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Крэ́йда ’мел’ (ТСБМ, Гарэц., Бяльк., Яшк., Касп., Грыг.). Укр. крейда, рус. (паўдн.-зах.) крейда ’тс’. Запазычанне праз польск. krejda, kreda з лац. crēta ’тс’. Форма krejda запазычана з с.-в.-ням. kride (ням. Kreide) (Слаўскі, 3, 82).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

мело́к м. крэ́йда, -ды ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мел, -у, м.

Тое, што і крэйда.

Пісаць мелам на дошцы.

Белы, як м.

|| прым. мелавы́, -а́я, -о́е.

М. перыяд (трэці геалагічны перыяд мезазойскай эры).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мел м. мел, род. ме́лу м.; (для писания) крэ́йда, -ды ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Крэ́ткі ’рознакаляровыя алоўкі’ (Сцяшк. Сл., Мат. Гом.). Запазычанне з польск. kredki, kretki ’крэйдачкі’. Польск. kreta з лац. crēta Гл. крэйда.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сасмя́гнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Тое, што і сасмагнуць. Апошнюю кроплю з біклагі не п’юць [салдаты], хоць сасмяглі зусім. Гаўрусёў. Твар лейтэнанта быў белы, як крэйда, губы сасмяглі. Курто. А лета было сухім, без дажджынкі, зямля сасмягла, патрэскалася. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)