кро́пелька

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. кро́пелька кро́пелькі
Р. кро́пелькі кро́пелек
Д. кро́пельцы кро́пелькам
В. кро́пельку кро́пелькі
Т. кро́пелькай
кро́пелькаю		 кро́пелькамі
М. кро́пельцы кро́пельках

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

кро́пелька ж., уменьш.-ласк. ка́пелька;

~кі расы́ — ка́пельки росы́;

◊ ні ~кі — ни ка́пельки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кро́пелька, ‑і, ДМ ‑льцы; Р мн. ‑лек; ж.

Памянш.-ласк. да кропля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

Кропелька расы.

◊

Макавай расінкі ў роце не было (разм.) — нічога яшчэ не піў, не еў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

крыві́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (разм.).

1. Кропелька крыві.

2. Пра роднага па крыві.

Гэта ж мая к.

◊

Ні крывінкі ў твары — пра вельмі бледнага чалавека.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дожди́нка разг. дажджы́нка, -кі ж., кро́пелька, -кі ж.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

*Мамосачка, мамосычка ’кропелька, маленькая частка’ (Бяльк.). Відавочна, балтызм. Параўн. літ. momuolỹs ’лялька, зрэнка ў воку’. Суфіксальнае ‑l‑ магло мяняцца ў ‑с‑, як у мамуля ∼ маму́ся.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бры́зак ’адборныя зярняты; самы дробны дождж’ (Нас.), бры́зачка ’кропелька, зярнятка, самая дробная частачка’ (Нас.). Бел. бры́зак < брызг (гл. бры́зкаць). Параўн. рус. брызг ’найлепшыя зярняты’, кафтан з брызаў ’новы, прыгожы кафтан’. Сюды і іншая форма слова — бры́жчык ’самае буйное і важкае зерне’ (Бяльк.) < брызчык.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Ка́пачка ’кропелька’ (Бяльк.), капычку ’крышку’ (Яўс.), кипачкі сабраць ’быць вельмі падобным’ (Гарэц., Янк. БП). Укр. рус. кипочка ’капелька’. Усх.-слав. утварэнне, якое тэрытарыяльна проціпастаўляецца зах.- і паўд.-слав. карчма (Трубачоў, Эт. сл., 9, 150). Лднак параўн. κάηκα ’капля’ (Ян., Бяльк.), да капаць (гл.).

◎ Капа́чка, кыпачка ’жанчына, якая працуе на ўборцы бульбы’ (Яўс., Сцяшк.); ’матыка’ (браг., Шатал.). Да капач (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ка́пелька

1. уменьш.-ласк. кро́пелька, -кі ж., ка́пелька, -кі ж.;

2. (самое малое количество чего-л.) разг. ка́пелька, -кі ж.;

◊

ни ка́пельки ні ка́пелькі;

до после́дней ка́пельки да апо́шняй кро́пелькі (ка́пелькі).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)