кра́ска, -і, ДМ кра́сцы, мн. -і, -сак, ж. (разм.).
Палявая кветка.
На лузе багата красак.
|| памянш.-ласк. кра́сачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. кра́скавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кра́ска
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
кра́ска |
кра́скі |
| Р. |
кра́скі |
кра́сак |
| Д. |
кра́сцы |
кра́скам |
| В. |
кра́ску |
кра́скі |
| Т. |
кра́скай
кра́скаю |
кра́скамі |
| М. |
кра́сцы |
кра́сках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
кра́ска ж., разг. цвето́к м.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кра́ска ж.
1. фа́рба, -бы ж.;
акваре́льные кра́ски акварэ́льныя фа́рбы;
ма́сляные кра́ски ма́сленыя (але́йныя) фа́рбы;
2. прям., перен. (тон, цвет) фа́рба, -бы ж.; ко́лер, -ру м.;
я́ркие кра́ски зака́та я́ркія фа́рбы (ко́леры) за́хаду со́нца;
3. (румянец) чы́рвань, -ні ж.;
от стыда́ кра́ска бро́силась ему́ в лицо́ ад со́раму чы́рвань кі́нулася яму́ ў твар;
◊
не жале́ть кра́сок не шкадава́ць фа́рбаў;
сгуща́ть кра́ски згушча́ць фа́рбы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кра́ска, ‑і, ДМ ‑сцы; Р мн. ‑сак; ж.
Разм. Тое, што і кветка (у 2 знач.). Ідуць касцы, звіняць іх косы, Вітаюць буйныя іх росы, А краскі ніжай гнуць галовы, Пачуўшы косак звон сталёвы. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кра́ска 1 ’кветка’ (ТСБМ, Нас., Сцяшк. Мат., Касп., ТС, Сл. паўн.-зах., Мат. Гом., Бяльк., Ян., Жд. 3, Маш., Грыг., Бір., Гарэц., Жд. 2, КЭС, лаг., Мал., Мядзв., Ян., Нар. словатв.). Укр. краска, рус. краска ’тс’, балг. краска ’колер’, серб.-харв. кра̏ска ’назва некаторых раслін’, польск. kraska ’колер’. Прасл. krasъka ў значэнні ’кветка’ найбольш устойлівае на беларускай моўнай глебе. Этымалагічная версія для краса 1 (гл.) дае магчымасць рэканструяваць першаснае размежаванне паміж кветка (гл.) і краска. Першае з іх азначала ’кветка, цвіценне (наогул)’; другое — ’цвет, цвіценне ў сакральным сэнсе (адраджэнне прыроды)’. У карысць гэтага сведчаць замены лексемы краска лексемамі купала, купалка і ў радзе назваў кветак, а таксама красавы на ўкр. купалий. Параўн. яшчэ ст.-чэш. krasa ’зіхаценне сонца’ і бел. сонца купаецца ’сонца зіхаціць’ (Мартынаў, Лекс. Палесся, 29–30).
Кра́ска 2 ’хвароба жывёлы’ (КЭС, лаг.). Параўн. краска 3 (гл.).
Кра́ска 3 ’кроў’ (Чуд.). Параўн. краска 1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кра́сачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Памянш.-ласк. да краска.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ба́сма (краска) ба́сма, -мы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
крапла́к (краска) крапла́к, -ку м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бака́н, -ну м. (краска) бака́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)