ко́рмны, -ая, -ае.
Якога кормяць на забой; адкормлены.
Кормныя свінні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ко́рмны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
ко́рмны |
ко́рмная |
ко́рмнае |
ко́рмныя |
| Р. |
ко́рмнага |
ко́рмнай
ко́рмнае |
ко́рмнага |
ко́рмных |
| Д. |
ко́рмнаму |
ко́рмнай |
ко́рмнаму |
ко́рмным |
| В. |
ко́рмны (неадуш.)
ко́рмнага (адуш.) |
ко́рмную |
ко́рмнае |
ко́рмныя (неадуш.)
ко́рмных (адуш.) |
| Т. |
ко́рмным |
ко́рмнай
ко́рмнаю |
ко́рмным |
ко́рмнымі |
| М. |
ко́рмным |
ко́рмнай |
ко́рмным |
ко́рмных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ко́рмны отко́рмленный; отка́рмливаемый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ко́рмны, ‑ая, ‑ае.
Якога кормяць на забой; адкормлены. Пад павеццю, разрыўшы яму, ляжаў кормны кабан. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ко́рмны ’якога кормяць на забой, адкормлены’ (ТСБМ, Шат., Бяльк., З нар. сл.). Гл. кормнік, корм.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ко́рмленый прил. ко́рмны.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ко́рмнік, ‑а, м.
Разм. Кормны кабан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
отко́рмок обл. вы́кармак, -мка м.; (кабан и т. п.) ко́рмны;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ко́рмнік ’кормны кабан’ (ТСБМ, ТС, З нар. сл., Шат., Нар. лекс., Жд. 2). Параўн. серб.-харв. кр̑мак ’кабан’, кр̑мача ’свіння’. Калі ўлічыць, што прыметнік кормны (гл.) таксама адносіцца да кабана, можна гаварыць яшчэ аб праславянскім семантычным пераходзе kъrmiti ’даваць ежу дзеля тлушчу’ > ’карміць кабана’. Параўн. корм (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Карма́ 1 ’задняя частка карабля’, укр. корма, рус. корма ’тс’, ст.-слав. кръма, балг. кърма, серб.-харв. кр́ма ’рулявое вясло’, славен. kŕma ’тс’. Слова, відаць, праславянскае. Яго архетып — kъrma ’рулявое вясло’. Параўн. ст.-слав. кръмчии ’кормны, рулявы’, кърмило ’руль’. Існуе гіпотэза аб старажытнагрэчаскіх сувязях гэтай групы слоў. Параўн. ст.-грэч. πρύμνη ’карма’. Марфалогія і семантыка славянскага і грэчаскага слоў супадаюць, але фанетыку вытлумачыць цяжка. Такія змены ў фанетыцы могуць узнікнуць у працэсе запазычання і адаптацыі. Больш пераканаўчая грэчаская паралель: κορμός ’вясло’ (Гесіхій) (κορμός ναυτικός). Не выключаны таксама палеабалканскі характар гэтых слоў, роднаснасць іх і πρύμνη (*ku̯ > π або κ у розных дыялектах). Ва ўсякім разе гэта слова, як і назва карабля ў цэлым (гл. карабель), магла мець палеабалканскую моўную крыніцу (Бернекер, 668; Пэрсан, Beitr., 172).
Карма́ 2 ’сярэдняя частка невада ў выглядзе доўгага вузкага мяшка, куды пападае рыба пры лоўлі, куль’ (ТСБМ, Касп., З нар. сл., Яшк., Нік., Мат. АС), рус. корма ’мяшок невада’. Сабалеўскі (ЖМНП, 1886, сент., 151) бачыў сувязь з карман ’кішэня’ (гл.), якое, аднак, само патрабуе этымалагічнага тлумачэння.
Карма́ 3 ’затока, завадзь у форме рукава’, ’выступ сушы ў выглядзе паўвострава, які ўразаецца ў балота’ (Яшк.). Семантычная сувязь з папярэднім словам відавочная. Агульная сема для карма 2 і карма 3 — ’куль, мяшок, рукаў’, але этымалагічнага рашэння пакуль што няма.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)