ко́злы

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. ко́злы
Р. ко́злаў
Д. ко́злам
В. ко́злы
Т. ко́зламі
М. ко́злах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ко́злы, -аў.

1. Сядзенне для фурмана ў перадку экіпажа.

2. Падстаўка для пілавання дроў у выглядзе бруса на чатырох ножках, збітых крыж-накрыж.

Пілаваць дровы на козлах.

3. Спосаб састаўлення вінтовак.

Саставіць вінтоўкі ў к.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ко́злы в разн. знач. ко́злы, -лаў ед. нет.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ко́злы, -лаў ед. нет

1. (приспособление, служащее подставкой) ко́злы;

2. (передок экипажа) ко́злы, облучо́к м.;

3. (способ составления ружей) ко́злы

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ко́злы, ‑аў; адз. няма.

1. Сядзенне для фурмана ў перадку экіпажа. — У горад, бацька — сказала.. [Алаіза Пашкевіч] старому, што кляваў носам, седзячы на козлах. С. Александровіч.

2. Прыстасаванне для пілавання дроў у выглядзе бруса на чатырох ножках, збітых крыж-накрыж. Яшчэ з раніцы Еўдакім паклікаў Юрку на дрывотнік. Тут стаялі козлы, на іх ляжала навостраная піла. Курто. // Падстаўка такой формы для ўсякіх іншых мэт. Пад адным з .. [дубкоў] стаяў збіты наспех стол на козлах. Мележ. Большасць трактароў, уведзеных у майстэрню, ужо была разабрана: адзін стаяў на козлах, без матора і кабіны, побач ляжалі на падлозе гусеніцы. Хадкевіч.

3. Спосаб расстаноўкі вінтовак у адным месцы па 3–6 штук крыж-накрыж з апорай на прыклад, штыкамі ўверх. Саставіць вінтоўкі ў козлы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ко́злы ’азярод’ (Мат. Гом.), ’прыстасаванне для пілавання дроў’ (ТСБМ), ’апора ў выглядзе перакрыжаваных слупкоў’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. казёл 2.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

облучо́к м. ко́злы, -лаў ед. нет.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

трыно́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж.

Падстаўка ў выглядзе жалезнага абруча на трох ножках, на якой гатуюць ежу на адкрытым агні, а таксама козлы, да якіх падвешваецца кацёл над вогнішчам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сталю́га ж.

1. (для распиловки брёвен) ко́злы ед. нет;

2. верста́к м.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

смі́рна ​1, прысл.

Навыцяжку, не варушачыся і не размаўляючы (пра стойку пры камандзе). Стаяла некалькі вінтовак, састаўленых у козлы, чатыры паліцаі пры ўваходзе партызан зам[е]рлі па стойцы «смірна». Навуменка.

смі́рна ​2, ‑ы, ж.

Пахучая смала.

[Грэч. smyrna.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)