Кла́дзі

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы

мн.
Н. Кла́дзі
Р. Кла́дзяў
Д. Кла́дзям
В. Кла́дзі
Т. Кла́дзямі
М. Кла́дзях

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кла́дзь

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз. мн.
Н. кла́дзь кладзі
Р. кладзі кладзей
кладзяў
Д. кладзі кладзям
В. кла́дзь кладзі
Т. кладдзю кладзямі
М. кладзі кладзях

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кла́сці

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. кладу́ кладзё́м
2-я ас. кладзе́ш кладзяце́
3-я ас. кладзе́ кладу́ць
Прошлы час
м. кла́ў кла́лі
ж. кла́ла
н. кла́ла
Загадны лад
2-я ас. кладзі́ кладзі́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час кладучы́

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

раскла́сці², -кладу́, -кладзе́ш, -кладзе́; -кладзём, -кладзяце́, -кладу́ць; -кладзі́; -кла́дзены; зак., што.

Вылучыць састаўныя часткі ў чым-н.

Р. ваду на вадарод і кісларод.

|| незак. расклада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. расклада́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

дамаві́на, -ы, мн. -ы, -ві́н, ж.

Доўгая скрыня з дошак, у якую кладуць нябожчыка для пахавання; труна.

Д. павольна плыла на плячах жывых.

◊

Хоць у дамавіну кладзі (разм.) — пра схуднелага, хваравітага чалавека.

|| прым. дамаві́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Перасошча ’бэлька паміж слупамі ў восені’ (Касп.). Утворана пры дапамозе суфікса ‑ь]е з пера- і сошка < саха ’слуп, раздвоены ўверсе, на якім ляжыць кладзі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дамаві́на ж., разг. гроб м.;

◊ хоць у ~ві́ну кладзі́ — хоть в гроб клади́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сві́ран, ‑рна, м.

Халодны будынак, прызначаны для захоўвання збожжа, мукі і іншых прадуктаў, а таксама рэчаў і пад. Вакол дзядзінца, паўкругам, размяшчаліся розныя гаспадарчыя будовы — скляпы, свірны, стайня. Якімовіч. Кладзі гной густа, не будзе ў свірне пуста. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Пражы́ліна ’кладзі (смарг., Сл. ПЗБ). Параўн. рус. прожилина ’бэлька, жэрдка’. Прэфіксальна-суфіксальны дэрыват ад жыла, гл. жыліна ’трама, жэрдка’; апошняя параўноўваецца таксама з серб.-харв. жила ’дапаможная кроква, лата’ (Ареал. исслед., 1971, 98), а таксама з балг. жилици ’тонкія жардзіны для пакрыцця страхі вясковай хаты’, жшник ’лата’ (БЕР, 1, 545).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

радабо́ддзе, ‑я, н.

Абл.

1. Пра рэдкія пасевы, зараснікі. Атрад памалу падцягваўся да ўскрайку лесу, дзе ў радабоддзі хмызнякоў спыніліся разведчыкі. Дзенісевіч.

2. Пра рэдка сатканую, звязаную і пад. рэч. — Гусцей ніткі кладзі, а то ў цябе нейкае радабоддзе атрымліваецца. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)