кватэ́ра

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. кватэ́ра кватэ́ры
Р. кватэ́ры кватэ́р
Д. кватэ́ры кватэ́рам
В. кватэ́ру кватэ́ры
Т. кватэ́рай
кватэ́раю		 кватэ́рамі
М. кватэ́ры кватэ́рах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кватэ́ра, -ы, мн. -ы, -тэ́р, ж.

1. Асобнае жылое памяшканне ў доме, якое складаецца з аднаго або некалькіх пакояў, кухні і інш. і мае асобны ўваход.

Трохпакаёвая к.

Пераехаць у новую кватэру.

2. Памяшканне, якое часова наймаецца ў каго-н. для жылля.

Жыць на прыватнай кватэры.

3. мн. Месца размяшчэння войск у населеным пункце.

Размясціцца на зімнія кватэры.

Галоўная к. (штаб галоўнакамандуючага; уст.).

|| памянш. кватэ́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж. (да 1 і 2 знач.).

|| прым. кватэ́рны, -ая, -ае.

Кватэрнае размяшчэнне войск.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кватэ́ра ж. кварти́ра;

○ гало́ўная к. — уст. гла́вная кварти́ра

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кватэ́ра, ‑ы, ж.

1. Частка жылога дома, якая складаецца звычайна з некалькіх пакояў і мае асобны выхад. Двухпакаёвая кватэра. □ Кватэра Белавуса не багата абстаўлена, але ўтульная і чыстая. Гурскі. // Жылое памяшканне, жыллё наогул. Вырашыць пытанне з кватэрай. // Памяшканне, якое часова наймаецца для жылля. Жыць на кватэры. Наймаць кватэру.

2. Уст. Лясніцтва, памяшканне, дзе жыў ляснічы. Міхал ступіў на двор кватэры З душою, згрызенай без меры. Колас.

3. толькі мн. (кватэ́ры, ‑тэр). Месца размяшчэння войск у населеным пункце. Размясціцца на зімнія кватэры.

•••

Галоўная кватэра (уст.) — месца прабывання галоўнакамандуючага і яго штаба ў час вайны; стаўка.

Стаць на кватэру гл. стаць.

[Ням. Quatier.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кватэ́ра 1 ’частка жылога дома, якая складаецца звычайна з некалькіх пакояў і мае асобны выхад’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., Нас., Мал., Гарэц., Касп., Яруш., КЭС, лаг.). Гл. кватэра 2.

Кватэ́ра 2 ’квадрат, роўная чатырохвугольная плошча’, ’невялікі кавалак зямлі’ (Бяльк., Яшк.), ’частка акна’ (Нік. Очерки). Ст.-бел. кватера ’квадратная шыба’ (з 1593 г.). Праз польск. kwatera з с.-н.-ням. quartêr, якое ў сваю чаргу з с.-лац. quarterium (Булыка, Запазыч., 145). Пры гэтым мяркуюцца наступныя семантычныя пераходы: ’чвэрць’ > ’чацвёртая частка горада’ > ’чацвёртая частка ваеннага лагера’ > ’памяшканне’ (параўн. Слаўскі, 3, 472; ЕСУМ, 2, 415).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кватэ́ра-музе́й

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. кватэ́ра-музе́й кватэ́ры-музе́і
Р. кватэ́ры-музе́я кватэ́р-музе́яў
Д. кватэ́ры-музе́ю кватэ́рам-музе́ям
В. кватэ́ра-музе́й кватэ́ры-музе́і
Т. кватэ́рай-музее́м кватэ́рамі-музе́ямі
М. кватэ́ры-музе́і кватэ́рах-музе́ях

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

штаб-кватэ́ра, -ы, мн. -ы, -тэ́р, ж.

1. Месца размяшчэння вайсковага штаба.

2. перан. Галоўнае месца збораў, сходаў якой-н. арганізацыі.

Штаб-кватэра ААН.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

штаб-кватэ́ра

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. штаб-кватэ́ра штаб-кватэ́ры
Р. штаб-кватэ́ры штаб-кватэ́р
Д. штаб-кватэ́ры штаб-кватэ́рам
В. штаб-кватэ́ру штаб-кватэ́ры
Т. штаб-кватэ́рай
штаб-кватэ́раю		 штаб-кватэ́рамі
М. штаб-кватэ́ры штаб-кватэ́рах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

штаб-кватэ́ра ж., воен., перен. штаб-кварти́ра

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кватэ́ра-музе́й (род. кватэ́ры-музе́я) ж. кварти́ра-музе́й

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)