кварта́льны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
кварта́льны |
кварта́льная |
кварта́льнае |
кварта́льныя |
| Р. |
кварта́льнага |
кварта́льнай
кварта́льнае |
кварта́льнага |
кварта́льных |
| Д. |
кварта́льнаму |
кварта́льнай |
кварта́льнаму |
кварта́льным |
| В. |
кварта́льны (неадуш.)
кварта́льнага (адуш.) |
кварта́льную |
кварта́льнае |
кварта́льныя (неадуш.)
кварта́льных (адуш.) |
| Т. |
кварта́льным |
кварта́льнай
кварта́льнаю |
кварта́льным |
кварта́льнымі |
| М. |
кварта́льным |
кварта́льнай |
кварта́льным |
кварта́льных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
кварта́льны
1. прил. кварта́льный;
~ная справазда́ча — кварта́льный отчёт;
2. в знач. сущ., уст. кварта́льный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кварта́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да квартала. Квартальны план. Квартальны ўчастак. Квартальная кацельная. Квартальная прасека.
2. у знач. наз. кварта́льны, ‑ага, м. Разм. Тое, што і квартальны наглядчык (гл. наглядчык).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кварта́л, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Частка горада, абмежаваная некалькімі перакрыжаванымі вуліцамі.
Новы к.
2. Чацвёртая частка года (3 месяцы).
|| прым. кварта́льны, -ая, -ае.
Квартальная справаздача.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кварта́льныйII сущ., уст. кварта́льны, -нага м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кварта́льныйI прил. кварта́льны;
кварта́льный отчёт кварта́льная справазда́ча.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бала́нс¹, -у, м.
1. Раўнавага, ураўнаважванне.
Пачуццё балансу.
2. Падрахунак расходу і прыходу, вынікі фінансавай дзейнасці прадпрыемства, арганізацыі, а таксама ведамасць з такім падрахункам.
Квартальны б.
3. Суадносіны ўзаемна звязаных паказчыкаў якой-н. дзейнасці, працэсу.
Б. народнай гаспадаркі.
|| прым. бала́нсавы, -ая, -ае (у 2 і 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Сухе́дні мн. л., ’сухамятка; пост’ (Нас.). З польск. suchedni ’трохдзённы квартальны пост’, suche dni ’тс’, ’квартал’, адносна якіх гл. Брукнер, 524. У сваю чаргу, польскі выраз лічыцца запазычаннем са ст.-чэш. suché dni, suchédni ’тс’ у часы хрысціянізацыі Польшчы (Басай-Сяткоўскі, Słownik, 348), сюды ж в.-луж. suche dny ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нагля́дчык, ‑а, м.
Чалавек, які за кім‑, чым‑н. наглядае. На векавой сасне, якая ўзнімалася над усім лесам, ставілі наглядчыкаў па чарзе. Лынькоў. Сам Яўхім, пануры і злосны, быў падобны на турэмнага наглядчыка. Чарнышэвіч.
•••
Акалодачны наглядчык — паліцэйскі чын у дарэвалюцыйнай Расіі, які кіраваў акалодкам (у 1 знач.).
Квартальны наглядчык — паліцэйскі ў дарэвалюцыйнай Расіі, пад наглядам якога знаходзіўся квартал (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бала́нс 1, ‑у, м.
1. Раўнавага, ураўнаважванне. Гранічнае пачуццё балансу, выдатная спартыўная форма.. забяспечылі.. [эквілібрысту] дакладнае, нават прыгожае выкананне найскладанейшага труна з вострымі кінжаламі. «Беларусь».
2. Параўнальны падрахунак прыходу і расходу пры завяршэнні разлікаў, а таксама ведамасць з такім падрахункам. Радавы баланс. Квартальны баланс. Зводны баланс.
3. Колькаснае выражэнне суадносін паміж бакамі якой‑н. дзейнасці, якія павінны ўраўнаважваць адзін аднаго. Гандлёвы баланс. Баланс народнай гаспадаркі. // Суадносіны паміж узаемазвязанымі часткамі чаго‑н. Кармавы баланс. Паліўны баланс. Баланс падземных грунтовых вод.
•••
Актыўны баланс — падрахунак, у якім прыход большы за расход.
Пасіўны баланс — падрахунак, у якім расход большы за прыход.
[Фр. balance.]
бала́нс 2, ‑а і ‑у, м.
1. ‑у, зб. Спец. Ачышчаныя ад кары бярвенні аднолькавай даўжыні, якія ідуць на выраб цэлюлозы.
2. ‑а. На чыгунцы — перакідная прылада для перацягвання рэек. [Сымон:] — Тут я нешта заспяшаўся, перакінуў няёмка баланс, што перацягвае рэйкі, дык пяро не прыкінулася як след да рамачнай рэйкі, і пайшлі вагоны па стрэлцы ўразрэз. Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)