кацяло́к

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. кацяло́к кацялкі́
Р. кацялка́ кацялко́ў
Д. кацялку́ кацялка́м
В. кацяло́к кацялкі́
Т. кацялко́м кацялка́мі
М. кацялку́ кацялка́х

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кацяло́к, -лка́, мн. -лкі́, -лко́ў, м.

1. Невялікі кацёл, пасудзіна для варкі ежы і для яды з яго.

Салдацкі к.

2. Цвёрды мужчынскі капялюш з акруглым верхам і вузкімі палямі.

3. Галава (разм., пагард.).

Штосьці к. не варыць.

|| прым. кацялко́вы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кацяло́к, -лка́ м., в разн. знач. котело́к;

салда́цкі к. — солда́тский котело́к;

фе́травы к. — фе́тровый котело́к;

◊ к. ва́рыць — (у каго) котело́к ва́рит (у кого)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кацяло́к, ‑лка, м.

1. Памянш. да кацёл; невялікі кацёл. Вечарамі загараліся вогнішчы, засынаючы іскрамі зорнае неба, у кацялках булькаў чай і ў змроку плыла то гарэзная, то ціхая і задуменная песня. Грахоўскі. // Невялікая металічная пасудзіна з дужкай і глыбокай накрыўкай, у якой вараць страву ў палявых умовах і з якой ядуць. Салдацкі кацялок.

2. Цвёрды мужчынскі капялюш з акруглым верхам і вузкімі палямі. Перад пачаткам канцэрта з’явіўся сівабароды чалавек у кацялку, чорным .. гарнітуры. Лужанін.

3. Разм. пагард. Галава. Кацялок варыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

котело́к​II (шляпа) кацяло́к, -лка́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

падгатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак.

1. што. Прыгатаваць загадзя.

П. стол для вячэры.

П. месца для будаўніцтва.

2. што і чаго. Згатаваць у дадатак да наваранага раней.

П. кацялок клёцак.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

котело́к​I уменьш. (к котёл) кацяло́к, -лка́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Атэ́ўнік ’кацялок’ (Касп.). Няясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прыско́к, ‑у, м.

Невялікі скачок; падскок. Слава падхапіў кацялок і з прыскокам пабег да вады. Шыловіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

газні́ца, ‑ы, ж.

Разм. Тое, што і газоўка. Газніцу запалілі і паставілі на перавернуты салдацкі кацялок. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)