касы́нка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
касы́нка |
касы́нкі |
| Р. |
касы́нкі |
касы́нак |
| Д. |
касы́нцы |
касы́нкам |
| В. |
касы́нку |
касы́нкі |
| Т. |
касы́нкай
касы́нкаю |
касы́нкамі |
| М. |
касы́нцы |
касы́нках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
касы́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.
Хусцінка трохвугольнай формы, якую носяць на галаве або шыі.
|| памянш. касы́начка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. касы́начны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
касы́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Хусцінка трохвугольнай формы, якую носяць на галаве або на шыі. Лена надзела новую сукенку, на галаву ўскінула блакітную, з вялікімі жоўтымі ружамі касынку. Ваданосаў. На шыі ў Волечкі была стракатая маміна касынка. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Касы́нка, ’касынка, хустачка’ (ТСБМ, БРС, Сцяшк.). Слова, вядомае толькі ва ўсх.-слав. мовах. Акрамя бел. мовы, гэта лексема ёсць у рус. і ўкр. Параўн. рус. косы́нка ’хустачка трохвугольнай формы на галаву, па шыю’ (зафіксавана ўжо ў Ганчарова, Ляскова і іншых пісьменнікаў). Укр. коси́нка, якое прыводзіць Шанскі без указання крыніц, можа быць русізмам. Паводле Бернекера, I, 585, звязана з прыметнікам *kosъ ’косы’. Шанскі (2, К, 356) удакладняе, што касы́нка — гэта непасрэднае вытворнае ад іменніка рус. косыня ’касынка, хустачка’, якое яшчэ сустракаецца ў дыялектах і з’яўляецца дэрыватам ад прыметніка косой суфіксам ‑ын‑я. Гл. яшчэ Трубачоў, Эт. сл., 11, 179–180.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гаро́шак, -шку, м.
1. гл. гарох.
2. Назва некаторых травяністых раслін сямейства бабовых.
Мышыны г.
Пахучы г.
3. Круглыя кружочкі на тканіне.
Касынка ў г.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
косы́нка хусці́нка, -кі ж., ху́стка, -кі ж.; касы́нка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ма́рлевы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да марлі. Мар левая тканіна. // Зроблены з марлі. Марлевая касынка. Марлевы сачок.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панаве́ць, ‑ее; зак.
Зрабіцца навейшым, абнавіцца. На касынцы сапраўды было многа пылу, аж белы струменьчык мільгануў паўз вуха, як [дзяўчына] страпянула. Касынка адразу нібы панавела. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трохку́тка ‘касынка’ (Мат. Гом.), трохку́тнік ‘тс’ (Жд. 1). Да тры і кут ‘вугал’ (гл.); паводле Станкевіча (Зб. тв., 2, 171), апошняя форма на фоне трыку́тнік (гл.) з’яўляецца штучнай, параўн. трысцен, трыножак і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)