карэ́нны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. карэ́нны карэ́нная карэ́ннае карэ́нныя
Р. карэ́ннага карэ́ннай
карэ́ннае		 карэ́ннага карэ́нных
Д. карэ́ннаму карэ́ннай карэ́ннаму карэ́нным
В. карэ́нны (неадуш.)
карэ́ннага (адуш.)		 карэ́нную карэ́ннае карэ́нныя (неадуш.)
карэ́нных (адуш.)
Т. карэ́нным карэ́ннай
карэ́ннаю		 карэ́нным карэ́ннымі
М. карэ́нным карэ́ннай карэ́нным карэ́нных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

карэ́нны, -ая, -ае.

1. Спрадвечны, пастаянны (пра жыхароў пэўнай мясцовасці).

К. мінчанін.

2. Рашаючы, самы істотны, які датычыцца асноў чаго-н.

К. пералом у грамадскім жыцці.

Карэнныя змены.

3. Які мае адносіны да кораня слова; каранёвы.

Карэнная частка слова.

○

Карэнныя зубы — пяць задніх зубоў з кожнага боку верхняй і ніжняй сківіц.

◊

Карэнным чынам — поўнасцю, зусім.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

карэ́нны в разн. знач. коренно́й;

к. жыха́р — коренно́й жи́тель;

~нныя зме́ны — коренны́е измене́ния;

к. вал — коренно́й вал;

○ к. зуб — коренно́й зуб;

◊ ~ным чы́нам — коренны́м о́бразом

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

карэ́нны, ‑ая, ‑ае.

1. Спрадвечны, пастаянны (пра жыхароў пэўнай тэрыторыі, прадстаўнікоў пэўнага асяроддзя). Карэннае насельніцтва. Карэнны жыхар Беларусі. □ — Я карэнны ленінградзец. І трэба ж так стацца: у дзяцінстве я ніколі не быў у вёсцы. Васілевіч.

2. Які датычыцца асноў чаго‑н., істотны, радыкальны. Карэнныя змены. Карэннае пытанне. Карэнныя інтарэсы народа.

3. Які мае адносіны да кораня слова; каранёвы. Карэнная частка слова. Карэнная галосная.

•••

Карэнныя зубы гл. зуб.

Карэнным чынам гл. чын.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ку́тнік, -а, мн. -і, -аў, м. (разм.).

Крайні карэнны зуб.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тузе́мны, -ая, -ае.

Мясцовы, карэнны, уласцівы дадзенай мясцовасці, краіне.

Туземнае насельніцтва.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

коренно́й

1. прил. карэ́нны;

коренно́й жи́тель карэ́нны жы́хар;

коренны́м о́бразом карэ́нным чы́нам;

коренно́й зуб карэ́нны зуб;

2. сущ. каранні́к, -ка́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аўтахто́нны, -ая, -ае (спец.).

Тое, што і абарыгенны (гл. абарыген); карэнны, мясцовы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

аўтахто́н

‘карэнны жыхар краіны; абарыген’

назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. аўтахто́н аўтахто́ны
Р. аўтахто́на аўтахто́наў
Д. аўтахто́ну аўтахто́нам
В. аўтахто́на аўтахто́наў
Т. аўтахто́нам аўтахто́намі
М. аўтахто́не аўтахто́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

абарыге́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

Карэнны жыхар краіны, мясцовасці; туземец, аўтахтон.

|| прым. абарыге́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)