карці́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да карціны (у 1 знач.). Карцінная галерэя. Карцінная рамка.
2. перан. Ненатуральна прыгожы, жывапісны, як на карціне (у 1 знач.). Карцінны жэст. Карцінная поза.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
карці́нны, -ая, -ае.
1. гл. карціна.
2. перан. Вобразны, выразны, які стварае ўражанне сваёй знешняй прыгажосцю.
Карцінная поза.
|| наз. карці́ннасць, -і, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
карці́нны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
карці́нны |
карці́нная |
карці́ннае |
карці́нныя |
| Р. |
карці́ннага |
карці́ннай
карці́ннае |
карці́ннага |
карці́нных |
| Д. |
карці́ннаму |
карці́ннай |
карці́ннаму |
карці́нным |
| В. |
карці́нны (неадуш.)
карці́ннага (адуш.) |
карці́нную |
карці́ннае |
карці́нныя (неадуш.)
карці́нных (адуш.) |
| Т. |
карці́нным |
карці́ннай
карці́ннаю |
карці́нным |
карці́ннымі |
| М. |
карці́нным |
карці́ннай |
карці́нным |
карці́нных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
карти́нный
1. карці́нны;
карти́нная галере́я карці́нная галерэ́я;
2. перен. карці́нны, маляўні́чы; (образный) во́бразны;
карти́нная по́за карці́нная (маляўні́чая) по́за;
карти́нный слог во́бразны стыль.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
галерэ́я, -і, мн. -і, -рэ́й, ж.
1. Вузкі крыты калідор, які злучае часткі будынка, а таксама балкон уздоўж усяго будынка.
Будынкі злучаны прыгожай галерэяй.
2. Верхні ярус у тэатры, цырку і пад.
Г. запоўнена гледачамі.
3. Доўгі падземны ход у ваенных збудаваннях, пры горных работах.
4. Спецыяльна ўпарадкаванае памяшканне для выставы мастацкіх твораў.
Карцінная г.
5. перан., чаго. Пералік, шэраг, сістэма чаго-н.
Г. станоўчых вобразаў у рамане.
|| прым. галерэ́йны, -ая, -ае (да 1—4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
галерэ́я ж., в разн. знач. галере́я;
шкляна́я г. — стекля́нная галере́я;
мі́нная г. — ми́нная галере́я;
г. літарату́рных ты́паў — галере́я литерату́рных ти́пов;
карці́нная г. — карти́нная галере́я
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
карці́на, -ы, мн. -ы, -цін, ж.
1. Твор жывапісу, выкананы фарбамі.
Карціны мастака М.
Савіцкага.
2. Тое, што можна бачыць, уяўляць у канкрэтных вобразах.
Карціны прыроды.
3. Адлюстраванне чаго-н. у літаратурным творы.
К. бітвы.
К. жыцця сялян.
4. Агульны стан, выгляд чаго-н.
Клінічная к. захворвання.
5. Частка акта ў драматычным творы, якая патрабуе самастойнай дэкарацыі.
Другая к. першага акта.
6. Кінакарціна, кінафільм (разм.).
У кінатэатры ідзе новая к.
|| памянш. карці́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 1—3 знач.).
|| прым. карці́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Карцінная галерэя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
галерэ́я, ‑і, ж.
1. Вузкі крыты калідор, праход, які злучае дзве асобныя часткі будынка. // Доўгі крыты калідор або балкон уздоўж сцяны дома. Вісячая галерэя. // Доўгая вузкая, адкрытая з бакоў або зашклёная пабудова, якая размешчана асобна ад жылля і прызначана для прагулак, адпачынку і пад.
2. Верхні ярус у тэатры, цырку і пад. Галерэі тэатра запоўнены гледачамі.
3. Доўгі і вузкі падземны ход у ваенных збудаваннях, горных вырабатках і пад. Падземная галерэя. □ [Дошцы] прыйдзецца ляжаць у новым доме, у моцнай столі, ці галерэю абшываць дзе-небудзь у далёкай штольні. Дудар.
4. Спецыяльна ўпарадкаванае памяшканне для выстаўкі мастацкіх твораў; мастацкі музей. Карцінная галерэя.
5. перан. Пералік, шэраг, сістэма чаго‑н. Галерэя вобразаў. □ Купала паказвае цэлую галерэю прадстаўнікоў капіталістычнага драпежніцтва. Івашын.
[Іт. galleria.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
схо́вішча, ‑а, н.
1. Памяшканне для захоўвання, зберагання чаго‑н. Гэта ямы — сховішчы бульбы на зіму. Тут ніколі нішто не расло. Пташнікаў. [Будка] проста служыць сховішчам для рознага пуцейскага інструменту. Навуменка. // Асобае памяшканне ў архіве, бібліятэцы, музеі для захоўвання рукапісаў, рэдкіх кніг, калекцый і пад.; гэтыя ўстановы як цэнтр сабраных каштоўнасцей. Частку Рыма займае Ватыкан, на тэрыторыі якога ў палацы з тысячы пакояў месціцца багаты музей, вялікае сховішча рэдкіх рукапісаў, карцінная галерэя. Мележ. [Павел] папрасіў бібліятэкарку не заносіць у сховішча падшыўкі. Шыцік.
2. Месца, дзе можна знайсці прыстанішча, схавацца ад каго‑, чаго‑н. Лес вабіў да сябе, абяцаючы прытулак, сховішча і бяспеку. Новікаў. Тут, у непралазных гушчарах, знаходзяць сабе сховішча самыя лютыя і шкодныя драпежнікі. Краўчанка.
3. Якое‑н. патаемнае месца, збудаванне для ўкрыцця каго‑, чаго‑н.; схованка. Якую цёплую спагаду адчула Міхаліна, узяўшы на дрывотні .. [лётчыка] за руку, каб у цемені правесці ў патаемнае сховішча. Пальчэўскі. Дзед Андрэй зрабіў для палітрука надзейнае сховішча. Федасеенка. А кроках у дваццаці было сховішча зброі. Гурскі.
4. Спецыяльна абсталяванае памяшканне, збудаванне для ўкрыцця ад снарадаў, бомб, атрутных рэчываў і пад. У садзе, пад старой камлюкаватай грушай, было сховішча — такое, якое рабілі амаль усе ў першыя дні вайны па інструкцыі мясцовых улад: глыбокая яма з кароткай траншэяй ад яе. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)