кара́, -ы́, ж.
1. Паверхневая частка ствала, галін і кораня дрэвавых раслін.
К. бярозы.
2. чаго або якая. Верхні цвёрды слой на чым-н.
Ледзяная к.
○
Зямная кара — верхняя цвёрдая абалонка Зямлі.
Кара вялікіх паўшар’яў галаўнога мозга; кара галаўнога мозга — паверхневы слой галаўнога мозга ў вышэйшых пазваночных і чалавека.
|| прым. каравы́, -а́я, -о́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ка́ра, -ы, ж.
Суровае пакаранне за правіннасць.
К. за злачынства.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
кара́
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
кара́ |
| Р. |
кары́ |
| Д. |
кары́ |
| В. |
кару́ |
| Т. |
каро́й
каро́ю |
| М. |
кары́ |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ка́ра
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
ка́ра |
ка́ры |
| Р. |
ка́ры |
ка́р |
| Д. |
ка́ры |
ка́рам |
| В. |
ка́ру |
ка́ры |
| Т. |
ка́рай
ка́раю |
ка́рамі |
| М. |
ка́ры |
ка́рах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ка́ра ж. ка́ра, -ры ж.; пакара́нне, -ння ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
кара́ ж., в разн. знач. кора́; (верхний затвердевший слой — ещё) ко́рка;
бяро́завая к. — берёзовая кора́;
ледзяна́я к. — ко́рка льда;
○ зямна́я к. — земна́я кора́;
к. вялі́кіх паўша́р’яў галаўно́га мо́зга — кора́ больши́х полуша́рий головно́го мо́зга;
◊ абрасці́ каро́ю (гра́ззю) — обрасти́ гря́зью
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ка́ра, ‑ы, ж.
Суровае пакаранне, спагнанне за правіннасць. Панесці кару. Адбываць кару. □ У заключэнне пракурор патрабаваў вышэйшай меры кары, што азначана ў артыкулах, па якіх адбываўся суд. Колас. Ні бацькі, ні дзяўчат гестапаўцам злавіць не ўдалося: іх папярэдзілі сувязныя. Увесь цяжар кары лёг на кволыя матчыны плечы. Брыль.
кара́, ‑ы́, ж.
1. Паверхневая частка ствала, галін і кораня дрэвавых раслін, якая звычайна лёгка аддзяляецца. Лазовая кара. Здымаць кару. □ Сонца заходзіла, распырскваючы чырвона-медзяныя пырскі па траве, па белай кары маладых бярозак. Мурашка. Доўгімі і вострымі кіпцюрамі мядзведзіца здзірала кару з дрэў. В. Вольскі.
2. чаго або якая. Верхні цвёрды слой на чым‑н. У лагчынах блішчэлі ахопленыя ледзяной карой лужыны. Бядуля. Конь цвёрда ступаў, прабіваючы слабую кару гразі. Гартны. // перан.; чаго. Аб чым‑н. знешнім, паверхневым, за якім хаваецца якая‑н. сутнасць. Дрымота і здранцвеласць цела туманіла нам галовы і зацягвала сэрца карою абыякавасці. Чорны.
•••
Зямная кара — верхняя цвёрдая абалонка Зямлі.
Кара вялікіх паўшар’яў галаўнога мозгу; кара галаўнога мозгу — паверхневы слой галаўнога мозгу ў вышэйшых пазваночных жывёл і чалавека.
Абрасці карою гл. абрасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Кара́, укр. кора, рус. кора, чэш. kura, славац. kôra, польск. kora, балг. кора, серб.-харв. ко̏ра, славен. kóra узводзяцца да прасл. kora, якое мае ў якасці найбольш блізкіх адпаведнікаў лац. corium ’скурка, скура’, cortex ’кара’. Трэба таксама мець на ўвазе адпаведнікі да прасл. skora (Трубачоў, Эт. сл., 11, 44–45).
Ка́ра, укр. кара, рус. кара, чэш. kára, славац. kára, польск. kara, серб.-харв. ка́ра, ст.-слав. кара. Прасл. kara ўтворана ад дзеяслова karati ’караць’. Так, Трубачоў (Эт. сл., 9, 151), які насуперак Слаўскаму, 2, 65, мяркуе, што не karati < kara (тады б мы чакалі kariti, як slaviti < slava).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кара́-бага́зскі
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
кара́-бага́зскі |
кара́-бага́зская |
кара́-бага́зскае |
кара́-бага́зскія |
| Р. |
кара́-бага́зскага |
кара́-бага́зскай
кара́-бага́зскае |
кара́-бага́зскага |
кара́-бага́зскіх |
| Д. |
кара́-бага́зскаму |
кара́-бага́зскай |
кара́-бага́зскаму |
кара́-бага́зскім |
| В. |
кара́-бага́зскі (неадуш.)
кара́-бага́зскага (адуш.) |
кара́-бага́зскую |
кара́-бага́зскае |
кара́-бага́зскія (неадуш.)
кара́-бага́зскіх (адуш.) |
| Т. |
кара́-бага́зскім |
кара́-бага́зскай
кара́-бага́зскаю |
кара́-бага́зскім |
кара́-бага́зскімі |
| М. |
кара́-бага́зскім |
кара́-бага́зскай |
кара́-бага́зскім |
кара́-бага́зскіх |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Кара́-Бога́з-Го́л (залив) Кара́-Бага́з-Го́л, род. Кара́-Бага́з-Го́ла м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)